چرایی ناپایداری عملکرد حکومت صفویان در توسعه متوازن امنیت

مقاطعی از حکومت برخی از شاهان عصر صفوی تجربه ای نسبی از استقرار امنیت بوده و این امر از ناحیه چندبعدی بودن آن قابل توجه است؛ زیرا این مقاطع که مربوط به حکومت شاه اسماعیل یکم، شاه تهماسب یکم، شاه عباس یکم و شاه عباس دوم است، فصلی از بالندگی امنیت، نه صرفا در حدود مرکز قدرت و محدوده پایتخت، بلکه در قلمرو تمامیت ایران را گشود. نظر به اینکه مقاطعی از حکومت برخی پادشاهان صفوی نمونه ای کمابیش موفق از امنیت در ایران به شمار می آید، پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است که چرا استقرار اولیه و نسبی امنیت چندبعدی در مقاطعی از دوره صفویان، به یک سنت پایدار در توسعه متوازن امنیت تبدیل نشد؟ روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و شیوه پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی است. دستاوردهای این پژوهش نشان می دهد که تمهید سیاست گذاری امنیت داخلی از منظر کنترل آشوب ها و مهار تمایلات تجزیه طلبانه در مقاطعی؛ تقویت توان دفاعی و بازدارنده نظامی؛ ارتقا دیپلماسی متعهدانه از حیث پایبندی به معاهدات و رویکرد ائتلافی با دیگر دولت ها و تامین امنیت اقتصادی از طریق شکوفایی تجارت و مدیریت راه های مواصلاتی در برخی از دوره ها، از روش های تامین امنیت حکومت صفویان بودند. علاوه بر اینها، عدم پایداری توسعه متوازن امنیت در برخی از دوره حکومت شاهان صفوی، ناشی از عدم نهادمندی توسعه متوازن در شیوه حکومت صفویان بود.

Keywords:

شاهان صفوی , امنیت چندبعدی , توسعه متوازن , امنیت اقتصادی