اکتشافات ژئوشیمیایی و مطالعه کانیهای سنگین رسوبات رودخانه ای در برگه توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ برندق، شمال خاور زنجان، ایران

برگه توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ برندق،  در شمال خاوری استان زنجان و جنوب خاوری استان اردبیل، بخشی از حوزه چند فلزی طارم- هشتجین است. نتایج اولیه حاصل از اکتشافات ژئوشیمیایی ناحیه ای در برندق، منجر به شناسایی بی هنجاریهایی از عناصر مختلف گردید. کنترل بی هنجاریهای ژئوشیمیایی از طریق مطالعات کانیهای سنگین در رسوبات آبراهه ای و نمونه های کانی سازی شده و دگرسان شده در سطح برونزدها انجام گرفت. مهم ترین کانیهای سنگین شناسایی شده شامل هماتیت، گوتیت، پیریت، باریت، ایلمنیت، مس طبیعی، روی طبیعی، مالاکیت، مولیبدنیت، اولیژیست، لیمونیت، سرب طبیعی، سروسیت، گالن، اسمیت سونیت، مارکاسیت، کریزوکلا، روتیل، زیرکن، پیروکسن، آمفیبول و آپاتیت هستند. کانیهای سنگین فلزی شناسایی شده عمدتا در ارتباط تنگاتنگ با مناطقی با دگرسانی گسترده و کانی سازیهای رگه ای و پراکنده می باشند. تجزیه بعضی از نمونه های لیتوژئوشیمیایی برداشت شده از محدوده بی هنجاریها، برای عناصری مانند Ba، Zn، Cu، Sr، Mo و Be  عیار  قابل ملاحظه ای نشان دادند. بیشتر مناطق بی هنجار منطبق بر زونهای دگرسانی ناحیه هستند. بر اساس شواهد صحرایی و مطالعات کانی شناسی، این دگرسانیها به دو گروه کاملا مجزا قابل تفکیک می باشند: ۱)  دگرسانیهای اسید- سولفاتی مرتبط با زونهای برشی منطقه که شامل زونهای سیلیسی، آلونیتی، آرژیلیک پیشرفته، فیلیک و پروپیلیتیک بوده و ۲) دگرسانیهای با pH خنثی که عمدتا در حاشیه رودخانه قزل اوزن واقع شده و شامل زونهای آرژیلیک، کالک سیلیکاتی و زئولیتی می باشند. تلفیق یافته های حاصل از تجزیه های شیمیایی، مطالعات کانیهای سنگین، سنگ نگاری نمونه های کانی سازی شده و دگرسان شده، و روابط صحرایی، منجر به شناسایی ده محدوده بی هنجاری شد که بعضی از آنها در جنوب و حاشیه رودخانه قزل اوزن پتانسیل معدنی بیشتری دارند. انطباق  نقشه بی هنجاریهای نهایی با نقشه چگالی گسلهای ناحیه برندق نشان می دهد که همبستگی خوبی میان آنها وجود دارد و احتمالا دال بر نقش مهم گسلها در ایجاد این بی هنجاریهاست. نتایج کلی به دست آمده از بررسیهای ژئوشیمیایی نشان می دهند که بی هنجاریهای شناسایی شده عمدتا متعلق به عناصر Pb, Bi, Au, W, Ag, As, Sb, Sn‍‍ ‍ بوده که می توانند به عنوان عناصر ردیاب مهم در اکتشاف کانسارهای طلا و نقره اپی ترمال و همچنین کانسارهای چند فلزی طلا نقره مس سرب روی به کار روند.

Keywords:

بی هنجاری ژئوشیمیایی , کانیهای سنگین , رودخانه قزل اوزن , برندق