تبیین انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی: ساخت و طراحی الگو و مدل جامع بر اساس روش فراترکیب
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 88
This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JASS-7-1_009
Index date: 13 July 2024
تبیین انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی: ساخت و طراحی الگو و مدل جامع بر اساس روش فراترکیب abstract
انزوای اجتماعی به معنای فقدان روابط اجتماعی است و این درحالی است که روابط اجتماعی بخشی اساسی از نیازهای اولیه زندگی انسان است. ارتباطات اجتماعی با فراهم آوری منابع حمایت، روند حرکت فردگرایی سریع جامعه مدرن راکند کرده و دامنه های اثرگذاری انزوای اجتماعی را کاهش می دهد. بررسی انزوای اجتماعی به دو جهت گیری عناصر ذهنی و عینی قابل تشخیص است. انزوای اجتماعی به معنای فقدان یا ضعف اتصال فرد با سایرافراد، گروه ها و جامعه تعریف می شود. انزوای اجتماعی بن مایه اصلی و نقطه آغازین مهم تحلیل های جامعه شناختی درجامعه ایرانی تلقی می شود. اگرچه عوامل موثری در شکل گیری آن نقش دارند، ولیکن بیش تر ازآن دارای کارکردهای متنوع و مختلف در ابعاد و سطوح گوناگون خواهد بود. انزوای اجتماعی تنها بر فرد تاثیرنمی گذارد، بلکه موجبات اختلال و بی نظمی اجتماعی را فراهم می کند. انزوای اجتماعی موردتوجه کارشناسان مسایل اجتماعی، آینده پژوهی، سیاست گذاری و همچنین برنامه ریزی اجتماعی درجامعه ایرانی قرارگرفته وموضوعی ضروری و اثربخش خواهد بود. انزوای اجتماعی افراد درجوامع امروزین را نمی توان به مثابه موضوعی خصوصی و شخصی بلکه پدیده ای اجتماعی بایستی نگریسته شود. انزوای اجتماعی به منزله پدیده ای اجتماعی مبتنی برپنج اصل جامعه شناختی شامل « ماهیت و چیستی آن»، «الگوهای اجتماعی آن»، «همبسته های آن»، «پیشایندهای آن»و «پسایند های انزوای اجتماعی» قابل تبیین است. با توجه به کثرت و تنوع تولیدات علمی طی دو دهه گذشته، چگونه می توان الگویی جامع و یکپارچه برای تبیین انزوای اجتماعی (به منزله پدیده اجتماعی)ارائه نمود؟هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه مدلی جامع در تبیین انزوای اجتماعی درجامعه ایرانی خواهدبود. روش تحقیق حاضر از نوع «فراترکیب» ( سنتز پژوهی) و گردآوری اطلاعات با استفاده از چهار منبع پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (sid.ir) ، نشریات علمی ایران (magiran.com)، پایگاه تخصصی نور (Noormags.ir) و پرتال جامع علوم انسانی (Ensani.ir) بوده است. در مجموع ۷۴ مقاله مندرج در مجلات علمی پژوهشی شناسایی و نهایی گردید. نتایج پژوهش نشان از روندی افزایشی شتابان در تولید پژوهش انزوای اجتماعی درایران طی سالهای۱۳۸۳ تا مهر سال ۱۴۰۲داشته است. اصول پیشنهادی جامعه شناختی تحقیق درخصوص تبیین انزوای اجتماعی به منزله پدیده ای اجتماعی تائید گردید. پژوهش دریافت که مدل جامع پیشنهادی انزوای اجتماعی در ایران قابل شناسایی وسنخ شناسی در چهار بخش به ترتیب فراوانی شامل پیشایندهای انزوای اجتماعی(۶۳ درصد)، اثرات انزوای اجتماعی (۲۶ درصد )، وضعیت (۸ درصد) وعوامل همبسته (۳ درصد)بوده است. فضای مجازی با تاکید بر مصرف اینترنت (۱۴ مقاله)و شبکه های اجتماعی مجازی (۵ مقاله) به منزله شاخص های مدرنیته و جهانی شدن وهم چنین طبقه اجتماعی(۸ مقاله) و اعتماداجتماعی(۶ مقاله) به عنوان بیشترین عوامل موثر در انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی موردبررسی قرار گرفته اند. پنج متغیر سلامت روان(۳ مقاله)، احساس تنهایی، بهزیستی روانی، وندالیسم و حمایت اجتماعی(هرکدام در ۲مقاله)به منزله بیشترین اثرات و پیامدهای انزوای اجتماعی در ایران شمارش گردیده است. نتایج نهایی پژوهش حاضر نشان از افزایش ضرورت انجام پژوهش در حوزه پیامدهای مختلف انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی داشته است. چگونگی سنجش و اندازه گیری کماکان به منزله چالشی بنیادین و مهم درحوزه انزواپژوهی اجتماعی ارزیابی شده است.
تبیین انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی: ساخت و طراحی الگو و مدل جامع بر اساس روش فراترکیب Keywords:
تبیین انزوای اجتماعی در جامعه ایرانی: ساخت و طراحی الگو و مدل جامع بر اساس روش فراترکیب authors
محمدعلی زکی
دانشیار بازنشسته جامعه شناسی دانشگاه امام حسین(ع)