بررسی آماری نقطه سرد وردایست گرمسیری در تهران و شیراز در ماه های ژانویه و ژوئیه (۲۰۲۲-۲۰۰۰)

نقطه سرد وردایست معرف سردترین سطح فشاری نیمرخ قائم دما در محدوده وردایست است که مرز گرمایی بین وردسپهر و پوشن سپهر را مشخص می کند. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های نقطه سرد وردایست گرمسیری در ماه های ژانویه و ژوئیه دوره آماری ۲۰۲۲-۲۰۰۰ در ایستگاه های کاوش جو مهرآباد تهران و شیراز می باشد. برای این کار ابتدا میانگین مداری فشار سطح وردایست گرمایی در محدوده صفر تا سی درجه شمالی برآورد و بر اساس آن فشار کف وردایست گرمسیری تعیین شد. برای روزهای مختلف دوره آماری، نیمرخ قائم دما رسم و پس از آشکار شدن وردایست گرمسیری، ویژگی های نقطه سرد آن تعیین و میانگین ماهانه آنها به دست آمد. در ادامه نقطه سرد میانگین ماهانه نیمرخ قائم دما نیز محاسبه شد و اختلاف این دو کمیت برای بررسی اثر عوامسسل موثر بر وردایست گرمسیری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کمترین دمای نقطه سرد وردایست گرمسیری در ایستگاه شیراز، سردتر از ایستگاه مهرآباد تهران است و کمترین دمای نقطه سرد وردایست گرمسیری در ماه ژوئیه برآورد شده است. این اختلاف به سبب تفاوت عرض جغرافیایی دو ایستگاه و توسعه کم فشار گرمایی در ماه ژوئیه در روی ایران است که از طریق افزایش انرژی گرمایی، سبب افزایش ارتفاع و کاهش دمای سطح وردایست گرمسیری شده است. همچنین نتایج نشان داد که به طور متوسط میانگین نقطه سرد وردایست گرمسیری در ایستگاه های مطالعاتی، دو و نیم درجه کمتر از نقطه سرد میانگین نیمرخ قائم دما است و چنین بر می آید که کم فشار گرمایی در ماه گرم و پرفشار سرد در ماه سرد سبب این اختلاف می باشند.

Keywords:

وردسپهر , وردایست گرمسیری , دمای نقطه سرد وردایست , نقطه سرد میانگین نیمرخ قائم دما