مدل ساختاری اختلال پانیک بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه با نقش واسطه ای حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل ساختاری اختلال پانیک بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه با نقش واسطه ای حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی بود. طرح پژوهشی، همبستگی و به شیوه معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد مبتلا به اختلال پانیک بود که در سال ۱۴۰۲ به کلینیک های روانشناسی و مشاوره­ای سطح شهر تهران مراجعه کرده بودند. نمونه آماری پژوهش شامل ۱۳۲ نفر از این افراد بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (۲۰۰۵)، حساسیت اضطرابی ریس و پترسون (۱۹۸۵)، ذهنی سازی دیمیتروویچ (۲۰۱۷) و اختلال پانیک لیبوویتز (۱۹۸۴) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار ۲۶SPSS و ۲۴AMOS استفاده شد. متغیر پیش بین طرحواره های ناسازگار اولیه به صورت مستقیم (β= ۰/۳۹) و غیرمستقیم با میانجی گری حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی (β=۰/۱۵)، (β=۰/۱۲) بر اختلال پانیک دارای تاثیر مثبت و معنادار بود (۰/۰۱>p). همچنین حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی دارای تاثیر مستقیم (β=۰/۴۵)، (β=۰/۴۹) بر اختلال پانیک بودند (۰/۰۱>p). نتایج پژوهش حاکی از آن بود که طرحواره های ناسازگار اولیه می تواند پیش بین قوی اختلال پانیک باشد و در این میان حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی به عنوان متغیرهای میانجی بخشی از فرآیند اثرگذاری در شکل گیری نشانه های اختلال پانیک است. برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه طرحواره های ناسازگار اولیه، حساسیت اضطرابی و ذهنی سازی توصیه می گردد و همچنین مداخلات درمانی باید به این عوامل بپردازند.

Keywords:

پانیک , حساسیت اضطرابی , ذهنی سازی , طرحواره