تحلیل مکانی و شناسایی مناطق پرخطر بیماری بروسلوز انسانی با استفاده از روش های اندازه گیری خودهمبستگی مکانی

مقدمه: بیماری بروسلوز شایع ترین بیماری مشترک بین انسان و دام است که به عنوان یک تهدید بالقوه بهداشت عمومی محسوب می گردد. استفاده از سیستم اطلاعات مکانی کمک شایان توجهی به مدیران و تصمیم گیران حوزه سلامت عمومی جامعه در خصوص طراحی، اجرا و نظارت بر برنامه های کنترلی می کند. روش: در این مطالعه توصیفی- مقطعی به منظور تعیین نوع الگوی سالانه بیماری از آماره عمومی موران، برای شناسایی مناطق پرخطر از آماره های محلی موران و Getis-Ord Local G* و برای مقایسه الگوی مکانی بیماری براساس میزان بروز سالانه در هر دو سال متوالی از آماره موران تفاضلی استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین موارد در بازه زمانی هفت ساله در دهستان های شهرستان ملایر و کمترین موارد در شهرستان های اسدآباد و تویسرکان و نواحی مرکزی و غربی استان قرار دارند. میزان بروز بیماری از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ افزایش و در سال ۱۳۹۴ کاهش یافته است. در خصوص تحلیل الگوی بیماری، الگوی همه سال ها به جزء سال ۱۳۹۱ خوشه ای تشخیص داده شد. خوشه های شناسایی شده توسط آماره های محلی موران و G* نشان دادند که خوشه های با نرخ بروز بالا و نقاط داغ در جنوب شرقی استان همدان قرار داشتند. نتایج حاصل از آماره موران تفاضلی نشان از ایجاد مناطق پرخطر جدید با گذر زمان در سطح استان دارد. نتیجه گیری: با مقایسه الگوی مکانی بیماری برای سال های مختلف می توان گفت برنامه های کنترلی فعلی کارایی لازم را نداشته و نیازمند یک بازنگری کلی می باشند. نتایج حاصل از این مطالعه در تعیین نقطه شروع برنامه های آتی و بررسی میزان اثربخشی آن ها قابل استفاده می باشد.

Keywords:

Point pattern analysis , Human brucellosis , Hamedan , Global and local Moran’s I , Getis-Ord G* , Differential Moran’s I , تحلیل الگوی نقطه ای , بیماری بروسلوز , آماره های عمومی و محلی موران , آماره G* , آماره موران تفاضلی , استان همدان