مطالعه کارکرد فرهنگی و نشانهای پوشاک قومیت ترکمن بعنوان یک پیام رسان۱

یکی از ابزارهای شناخت فرهنگی جوامع، پوشاک است. هر قلم از پوشاک، جنس و رنگ پارچه، طرح و شکل دوخت لباس و آرایه ها و زیورهای آن بهصورت نمادین مفهوم یا مفاهیمی را بعنوان یک پیام رسان میرساند. پوشاک محلی قوم ترکمن یکی از نمونه های عینی و مجسم فرهنگ آنها میباشد که به عبارت دیگر، بخشی از فرهنگ آن منطقه در پوشاک نهفته است که نشانهی اعتقاد آنان به آداب و رسوم و هویت فرهنگیشان میباشد. شرایط اقلیمی و محیطی، باورهای فرهنگی و مذهبی، جایگاه اقتصادی، اجتماعی و نیز همجواری در کنار یکدیگر، در طراحی و رنگ پوشاک این قوم موثر بوده است. همچنین، رنگها، نقوش، آرایه های تزیینی و نیز تزیینات بکار رفته در پوشاک و زیورآلات آنها، دارای معنا و محتوایی مرتبط با باورهای فرهنگی و سنتی بعنوان یک پیام رسان میباشد. اطلاعات و یافته ها با روش کتابخانهای و میدانی با رویکرد قومشناختی جمع-آوری شده است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه کارکرد فرهنگی و نشانهای پوشاک محلی قوم ترکمن در نقوش و پوشیدگی بکار رفته در پوشاک است. پرسش اساسی پژوهش عبارتند از: چه رابطهای در پوشاک محلی قوم ترکمن بین سنت و فرهنگ عامه از یک سو با اعتقادات و باورهای آیینی از سوی دیگر وجود دارد؟ در این پژوهش سعی شده به نقش باورها و اعتقادات در شکل گیری نقوش بکار رفته در پوشاک و درک معنایی آن بعنوان میراث فرهنگی ناملموس پرداخته شود.

Keywords:

قوم ترکمن , پوشاک محلی , نشانه و کارکرد , میراث فرهنگی ناملموس