سیاست گذاری عمومی و تحقق حکمرانی خوببا تاکید بر مساله عدالت

از گذشته های دور تا زمانی که در دوران مدرن، دولت ملت ها شکل گرفتند و امتداد دولت هایی که امروزه وجود دارند به تشکیل دولت های مدرن در سراسر جهان انجامید عدالت همواره یک مساله اساسی برای افراد جامعه و حکمرانان بوده است. با مطالعه در تاریخ درمی یابیم که قبل از شکل گیری اجتماعات جدید، افرادی که در قالب قبایل و جماعت هم زندگی می کرده اند با چیستی عدالت و چگونگی اجرای آن مواجهه داشته اند. بسیاری از این ارجاعات و اشارات را می توان در متون دینی مقدس، آثار بسیاری از هنرمندان و اندیشمندان از گذشته تا کنون مشاهده نمود؛ فراوانی این موضوع را می توان به دلیل مهم بودن آن نزد بشر دانست. در جوامع امروزی نیز موضوع عدالت یک مساله بسیار اساسی است و شهروندان در سطوح مختلف زندگی خود وجوه گوناگون آن را احساس می کنند؛ هم بی عدالتی و هم عدالت را. بسیاری از حکومت ها در طول تاریخ به دلیل عدم رعایت عدالت ورزی دچار فروپاشی شده اند و این مصداق ها اهمیت مساله عدالت در سیاست گذاری عمومی را آشکار می نماید. همچنین مساله عدالت در تمامی جوامع ارتباط مستقیمی با موضوع سرمایه اجتماعی دارد و مطالعات سرمایه اجتماعی نشان می دهد که عدالت ورزی چگونه موجب کاهش یا افزایش در شاخص های مختلف سرمایه اجتماعی از جمله اعتماد و مشارکت شده است. در عصر حکمرانی تکنولوژی و حضور گسترده شبکه های اجتماعی، پنهان کردن بی عدالتی عملا غیرممکن شده است. ابزار مهمی که عملا در دست حکومت وجود دارد و می تواند سویه های مختلف تحقق و اجرای عدالت را در خود نشان دهد «سیاست گذاری عمومی» است. در همه شاخص های بانک جهانی هم که تحت عنوان حکمرانی خوب مطرح شده است، عدالت زیربنایی ترین آنهاست و اجرای هیچکدام از اصول آن بدون عدالت اجتماعی امکان پذیر نیست؛ در واقع می توان تحقق حکمرانی خوب را در گرو سیاست گذاری عدالت پایه دانست. این مقاله با بررسی موضوع عدالت از گذشته تا کنون به دنبال پاسخ به این سوال است که رعایت عدالت چگونه به کمک سیاست گذاری می تواند آن را در جهت تحقق حکمرانی خوب به کار بگیرد؟ سیاست گذاری عمومی عدالت محور و نمود عینی آن در حکمرانی خوب تحت عنوان حقوق شهروندی در جهان معاصر اجرای عدالت را امکان پذیر می سازد. این نوشتار با مفروض گرفتن نقش عدالت به توضیح سوال اصلی یعنی نسبت میان سیاست گذاری عمومی و حکمرانی خوب خواهد پرداخت.

Keywords:

عدالت , سیاست گذاری عمومی , حکمرانی خوب , سرمایه اجتماعی , حقوق شهروندی.