بررسی اتحاد سالک و مسلک در سلوک الی الله از منظر قرآن و روایات با روش استظهار عرفی

سلوک انسان به سوی خداوند که حرکتی باطنی و معنوی است به عنوان یکی از معارف واضح قرآن کریم و روایات مانند هر حرکت و سلوکی دارای چهار رکن مبدا، مقصد، سالک و مسلک است. در حرکات ظاهری سیرکننده و مسیر جدای از یکدیگر هستند. برخی از مفسران با استناد به برخی از آیات قرآن کریم و روایات در سلوک الی الله، سالک و مسلک را متحد دانسته اند که سالک در سفری باطنی در نفس خود به سوی خدای سبحان حرکت می کند. سوال اصلی این است که آیا این ادعا با استظهار عرفی بدون تکیه بر استدلال های دقیق عقلی و همچنین شهود عرفانی از ظواهر قرآن کریم و روایات قابل اثبات است؟ توجه به اتحاد سالک و مسلک مقدمه علمی روش برتر در تزکیه نفس و معرفت خداوند یعنی معرفت نفس است. همچنین اثبات این مدعا با استناد به ظاهر آیات و روایات بیانگر اهتمام شریعت به همگانی شدن این معرفت است. در این پژوهش امکان استظهار عرفی اتحاد سالک و مسلک از آیه درجه و روایات صراط ثابت شده است و دلالت آیات صراط مستقیم و آیه علیکم انفسکم به نحو دلالت اشاره بر مدعا پذیرفته شده است و دلالت منطوقی آیات مصیر فقط بنابر برخی از معانی این واژه پذیرفته شده است.

Keywords:

اتحاد سالک و مسلک , آیات صراط , روایات صراط , آیه علیکم انفسکم , آیه اتحاد درجه , آیات مصیر , روش استظهار عرفی