نسبت فضیلت و ثروت در فلسفه اخلاق و سیاست ارسطو

پرسش از چیستی سعادت و چگونگی نیل به آن، اندیشمندان را به آرای متنوعی رهنمون شده است. در این میان، ارسطو با سیر از درون واقعیت انسان و جامعه به سوی آرمان سعادت، ایده ای در خور توجه بر جای گذاشته است. وی سعادت را در فضیلت عقلی و اخلاقی و تحقق آن را به واسطه مدنی الطبع بودن انسان، وابسته به جامعه سیاسی می داند. لذا غایت سیاست، تحقق فضیلت و به تبع، شادی فرد و جامعه است. توفیق نظم سیاسی در فضیلت مندی شهروندان، وابسته به نظم اقتصادی متناسب است که در دارایی معتدل و معطوف به خیر عمومی تعریف می شود. نظم اقتصادی تجویزی ارسطو، مالکیت خصوصی و میانه در کنار مصرف اشتراکی است، چراکه ثروت بی حد و فقر کمینه، مانع فضیلت و عامل زوال آن است. نمود این نظم اقتصادی متعادل، دولت طبقه متوسط است که به واسطه آن، دوستی، به عنوان فضیلت برتر جامعه سیاسی ظاهر می شود. بدین ترتیب ارسطو فضیلت مندی تحقق پذیر و فراگیر در بین مردمان را بر فضیلت ناکجاآبادی و نخبه گرایانه افلاطونی ترجیح می دهد.

Keywords:

سعادت , فضیلت , ثروت , مالکیت , طبقه متوسط , ارسطو