پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی در واحدهای سازند سخت و کارستی استان آذربایجان غربی

سفره های کارستی منابع بسیار با ارزشی هستند که دستیابی به آن­ها در مدیریت منابع آب از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. استان آذربایجان غربی با مساحت ۴۳۶۶۰ کیلومتر مربع، بر اساس تقسیم­بندی واحدهای زمین شناسی و ساختمانی ایران در زون البرز غربی و آذربایجان قرار گرفته است که حدود ۷۸ درصد از سطح این استان را سازند های کارستی و سازندهای سخت پوشش می دهد. وجود چنین سازندهایی باعث به وجود آمدن چشمه های متعدد در این استان شده است که در مجموع ۷۱ درصد از چشمه های موجود در این استان را شکل می­دهند. این مطالعه به منظور پتانسیل یابی منابع آبی موجود در سازندهای سخت و کارستی این استان انجام گردید. بدین منظور ۹ پارامتر لیتولوژی، تراکم شکستگی، آبراهه ، پوشش گیاهی، شیب، جهت شیب، ارتفاع با فاکتور بارش، ارتفاع با فاکتور سطح گستردگی بارش و شاخص رطوبت به عنوان عوامل تاثیرگذار در نفوذ آب و تشکیل آبخوان در نظر گرفته شد و با بکارگیری روش­های منطق فازی،  UMوWeighted Overlay  نقشه­هایی که نمایانگر نسبی پتانسیل منابع آبی بودند تهیه، صحت سنجی و سپس مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان داد که مناطق مشخص شده با پتانسیل بالا به ترتیب در روش SUM و Weighted Overlay ۰۸/۳۳ و ۰۹/۳۳ درصد از کل چشمه­ها را پوشش می­دهد. بنابراین بر اساس درصد تطابق موقعیت قرارگیری چشمه ها که شاخصی برای گسترش کارست هستند، می­توان نتیجه گرفت که روش  SUMدر پتانسیل­یابی آبخوان­های کارستی استان آذربایجان غربی قابلیت بهتری دارد. بر اساس این روش ۲۵ درصد از این استان دارای پتانسیل خیلی زیاد و زیاد برای تشکیل آبخوان های کارستی می باشد.

Keywords:

آبخوان سازند سخت و کارستی , پتانسیل یابی منابع آبی , منطق فازی , Weighted overlay , SUM