علامه طباطبایی (ع) و امکان تحقق جامعه دینی

بدون تردید علامه طباطبایی از معدود متفکران معاصری است که از دو ویژگی برجسته برخوردار بوده است؛ یکیجامعیت نظری ایشان در علوم پایه اسلامی و دیگری پیشگامی در طرح مباحث نو که در مواجهه با افکار فلسفیغرب به وجود می آمد. به همین جهت دور از انتظار نیست که به برخی مسائل مهم فلسفه سیاست نیز پرداختهباشند. البته ایشان کتابی تحت این عنوان ندارند، اما در مجلدات مختلف تفسیر "المیزان" و رسائلی در باب روابطاجتمایی و رسالت شیعه به موضوعات مختلفی در ساحت فلسفه سیاست توجه کرده اند. از جمله این توجهات،پاسخ به این سوال است که "با توجه به یک نمونه موفق در اداره جامعه که تمدن غریبی است، این باید دنبالتحقق جامعه دینی بود که در تاریخ هیچگاه بروز موفقیت آمیزی نداشته است؟پاسخ به این سوال که شاید در شرایط امروز ایران نید به نحو دیگری مطرح است، نیازمند درک مبانی تفکر فلسفیو قرآنی ایشان در بعد سعادت فرد و جامعه می باشد. اما اجمالا علامه ریشه دو گونه نگاه جامعه دینی و تمدنغربی را در این نکته می دانند که جامعه دینی حقگرا و عقلگرا ست و تمدن غربی لذت گرا و احساسی است.ازاین جهت نقد ایشان به نقد فیلسوفانی نظیر «مکین تایر» درباره تمدن غربی مشابهت دارد. در این مقاله با توجه به نیاز امروز ایران به این مقوله و از طرفی موقف منصفانه علامه در حوزه اندیشندگی، به تجزیه و تحلیل و نقد اراء ایشان پرداخته شده است.

Keywords:

جامعه دینی , تمدن غرب , آزادی , حق , احساسی