بررسی و تحلیل تعدد ادیان در دیدگاه علامه طباطبایی

تعدد ادیان در جهان و حتی تعدد مذاهب در یک دین موجب شده سوالات زیادی درباره اینکه کدام یک از ادیان و مذاهب حق می باشد و یا اینکه کدام در آخرت موجب سعادت هستند. یکی از پاسخ های ارائه شده پلورالیسم یا کثرت گرایی می باشد که در این عقیده همه ادیان موجود را حق می داند که عمل کنندگان به هر دینی عاقبت بخیر خواهند شد، انحصار گرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی پاسخ هایی هستند که به این پرسش داده شده است. در این پژوهش تعدد ادیان را با تکیه بر دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی به عنوان فیلسوف و مفسر بزرگ شیعه مورد بررسی قرار می دهیم. از آنجایی که امروزه یکی از مباحث مهم در کلام جدید بحث کثرت گرایی دینی است و آرای زیادی درباره آن گفته شده و با توجه به اینکه نوع نگرش نسبت به آن در زندگی تاثیرگذار است و در تعاملات اجتماعی روزمره ما در برخورد با طرفداران ادیان و مذاهب دیگر کاربرد دارد و همچنین برداشتهای متفاوت از آن می تواند در سیاست، فرهنگ و ... تاثیرگذار باشد، بر آن شدیم تا تحقیق خود را در این موضوع انجام دهیم. هدف ما از اجرای این پژوهش، بررسی نظر یکی از بزرگان شیعه است که می تواند چراغ راه برای علاقمندان این بحث قرار گیرد و در برخورد با تعدد و تکثر ادیان، راه اعتدال را به ما نشان داده و از افراط و تفریط جلوگیری نماید. روش ما در این پژوهش کتابخانه ای است. آثار علامه عموما و تفسیر گرانقدر المیزان فی تفسیر القرآن خصوصا منابعی بود که برای یافتن نظر علامه مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که علامه در بحث تعدد ادیان نه تنها پلورالیست نیست بلکه در ادیان موجود فقط اسلام را حق می داند و به نظر ایشان اسلام تنها دینی است که انسان را به سر منزل مقصود می رساند، البته ادیان دیگر در زمان خودشان حق و منجی بوده اند ولی با آمدن اسلام در طول آنها دیگر قابل توصیه و اختیار نمی باشند لذا در این زمان انسانها فقط باید دین اسلام را برگزینند تا سعادت اخروی را کسب نمایند.

Keywords:

انحصار گرایی , علامه طباطبایی , المیزان , تعدد ادیان , حقانیت ادیان