مقایسه کارکردهای اجرایی، پردازش حسی و نظریه ذهن در کودکان طلاق و کودکان عادی

مقدمه: طلاق صرفا یک رویداد نیست بلکه فرایندی است که تاثیرات کوتاه­مدت و بلندمدتی را بر کودکان به­وجود می­آورد.   هدف: مطالعه حاضر باهدف مقایسه کارکردهای اجرایی، پردازش حسی و نظریه ذهن در کودکان طلاق و کودکان عادی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر علی- مقایسه­ای بود. جامعه آماری دانش­آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی ۹ تا ۱۲ سال مناطق ۵ و ۱۸ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود، که با روش نمونه­گیری دردسترس تعداد ۱۸۰ نفر در دو گروه کودکان طلاق و کودکان عادی (هر گروه ۹۰ نفر) جایدهی شدند. جهت جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه کارکردهای اجرایی دلیس- کاپلان (۲۰۰۱)، نیمرخ حسی دان (۱۹۹۹) و نظریه ذهن هوتچینز و همکاران (۲۰۱۲) استفاده شد. داده­های پژوهش با آزمون تی مستقل و از طریق نرم­افزار SPSS نسخه ۲۴ تحلیل گردید. یافته ­ها: نتایج نشان داد که در حافظه ی کاری (۰۸/۶=t، ۰۵/۰>P)، انعطاف پذیری ذهنی (۱۲/۵=t، ۰۵/۰>P) و کنترل بازدارنده (۱۶/۷=t، ۰۵/۰>P)، ثبت حسی (۷۲/۶=t، ۰۵/۰>P)، حس­جویی (۶۵/۴=t، ۰۵/۰>P) و حساسیت حسی (۳۶/۷=t، ۰۵/۰>P)، و سطوح نظریه ذهن شامل سطح اولیه (۱۲/۷=t، ۰۵/۰>P)، اساسی (۱۴/۷=t، ۰۵/۰>P)، و پیشرفته (۳۲/۹=t، ۰۵/۰>P) تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین کودکان عادی بیشتر از کودکان طلاق بود، اما بین میانگین اجتناب حسی در دو گروه تفاوت معناداری وجود نداشت (۰۵/۰پردازش حسی و نظریه ذهن در کودکان عادی بهتر از کودکان طلاق بود و بنابراین، استفاده از برنامه­های آموزشی برای تقویت ابعاد شناختی ذهن کودکان طلاق با تاکید بر کارکردهای اجرایی، پردازش حسی و نظریه ذهن می­تواند بر بهبود عملکرد شناختی آنها موثر باشد.

Keywords:

executive function , sensory processing , theory of mind , divorce , کارکرد اجرایی , پردازش حسی , نظریه ذهن , طلاق