اثر افزایش دما بر روند تغییرات ماهانه سطح پوشش، عمق و آب معادل برف و تهدید منابع شرب و کشاورزی؛ مطالعه موردی (استان همدان)

در این مطالعه، روند زمانی بارش برف در این استان در دوره ۱۹۸۲-۲۰۲۳ بررسی شد. برای این منظور، داده های سطح پوشش برف (SC)، آب معادل برف (SWE) و عمق برف (SDepth) برای ماه های مختلف با استفاده از تصاویر ماهواره ای حاصل از محصول FLDAS استخراج شد. نتایج نشان داد که با افزایش ۳۳/۳ درجه سانتی گرادی متوسط دما در این دوره، SC با کاهش ۱۳/۹۰ درصدی مواجه شده و سال های ۱۹۸۲ و ۲۰۲۱ به ترتیب با مجموع ۰۴/۴۱۰۴۳ و ۱۲/۴۰۴۸ کیلومتر مربع بیشترین و کمترین SC را داشته اند. به طور میانگین، پوشش برف در ماه های می تا اکتبر وجود نداشته و در آپریل و نوامبر ناچیز (به ترتیب ۱۰/۱۷۰ و ۷۲/۲۸۶ کیلومتر مربع) بوده است. ژانویه بیشترین SC را با ۲۲/۵۱۸۲ کیلومتر مربع داشته و در فوریه، مارس و دسامبر نیز پوشش برف مشاهده شده که هم ز مان با اواخر پاییز تا اوایل بهار ایران است. نتایج آزمون های من-کندال و شیب تایل-سن نشان داد که روند SC، SWE و SDepth در ژانویه، فوریه و مارس کاهشی و معنی دار بوده است. در هر چهار ماه ژانویه، فوریه، مارس و دسامبر، روند دمای هوا افزایشی و روند بارش کاهشی بوده است. در ژانویه و دسامبر، SC به ترتیب تندترین و ملایم ترین شیب کاهشی را داشته است. مقادیر ضریب پیرسون بیانگر همبستگی معکوس و معنی دار (در سطح ۰۱/۰) SC، SWE و SDepth با دما است. در کل، همبستگی این پارامترها با دما در مقایسه با بارش بیشتر بوده است، به ویژه در فوریه و مارس که دمای بیشتری نسبت به دسامبر و ژانویه داشته اند.

Keywords:

تصاویر ماهواره ای , چگالی برف , شیب تایل-سن , من-کندال , همبستگی پیرسون