سخن سردبیر

در ماه های اخیر، برای احترام گذاشتن به مرگ دلخراش رنگین پوستان آمریکایی، برای مدتی آزاداندیشان و آزادگان جهان پیش از آغاز فعالیت های خود حدود ۸ دقیقه زانو می زدند و سکوت می کردند. در واکنش به بیماری همه گیر کووید-۱۹ نیز اندیشمندان، آگاهان و دلسوزان همگی در رسانه های اجتماعی و فضای مجازی از نابخردی انسان در برخورد با طبیعت سخن می راندند و جهانیان را به بازبینی روش ها و منش ها فرا می خواندند. این اقدام ها ضمن بابرکت بودن، دارای حداقل دوآفت هستند: تکراری شدن و عادی شدن. یک ویژگی انسان که هم به نفع و هم به ضرر او عمل می کند، عادت کردن به همه چیز است! اما باید هشدار داد که عادت کردن به تخریب طبیعت گناهی نابخشودنی است که همگی باید از آن دوری جویند. به نظر می آید بیشینه مردم جهان به این نقطه رسیده اند که دیگر استفاده نادرست از طبیعت و دست اندازی نابخردانه به آن بس است و از عادت کردن به آن باید و حتما جلوگیری کرد. اگر به وجود آمدن و گسترش این بلای همه گیر ناشی از کنار هم قرار دادن خفاش های چینی و خفاش های وارداتی غیر بو می و دست اندازی به زیستگاه های دوردست و تخریب آن ها باشد، راه حل اصلی در جلوگیری از این رفتار نهفته است. اگر آتش سوزی های مهیب در آمریکای شمالی و تغییر شرایط طبیعی و سیل در پاکستان و افغانستان و کشور خودمان و طوفان های ویرانگر ناشی از تغییر اقلی می است که به دست انسان رقم خورده است، راه حل اصلی توبه و بازگشت به روش های درست زندگی با طبیعت و در طبیعت است. به یادآوریم که این نابودی سراسری جهان دیگر پولدار و فقیر، سیاستمدار و مردم عادی و هنرمند و اندیشمند ن می شناسد و میان ایشان فرقی ن می گذارد. آیا تغییری عمده در این فرایند رخ خواهد داد؟ آیا مردم جهان پس از این، راه و روشی متفاوت در پیش می گیرند؟ جامعه شناسان و روانشناسان جهان باید به کمک آیند تا چگونگی تبدیل موارد یادشده را به مسئله اجتماعی تبیین کنند و نیازهای اجرایی آن را مشخص نمایند. دانیلین لوزیکی برای اجتماعی شدن یک مسئله (در اینجا جلوگیری از تخریب محیط زیست، بیماری کووید-۱۹ و تغییر اقلیم) ۴ شرط زیرا را برشمرده است: ·        دارای شرایط منفی باشد (برای مردم زحمت ایجاد کند، مسائلی مانند خشونت، آلودگی ها، سرطان ها)؛ ·        پدیده ای جدی، شایع و گسترده باشد (به عبارتی در کنار منفی بودن، تعداد بسیاری از افراد را درگیر کند، مانند بیکاری اکثر فارغ التحصیلان رشته های محیط زیست، منابع طبیعی و کشاورزی)؛ ·        امید خوش بینانه به ارایه راه حل برای آن وجود داشته باشد؛ و ·        امکان تغییر منطقی آن وجود داشته باشد (بحث هزینه- فایده تغییر و اجرای راه حل ها، منطقی باشند). حال، جامعه شناسان و روانشناسان و متخصصان محیط زیست و منابع طبیعی باید براساس چهارشرط یاد شده و یا هر شرط دیگری راه اجتماعی شدن مسئله را نشان دهند. متاسفانه می بینیم که علیرغم مرگ و میر روزانه ناشی از بیماری کووید-۱۹ و تغییر اقلیم و سیل و طوفان، همچنان این مسئله اجتماعی نشده است و جهان نسبت به آن ها واکنش موثری نشان ن می دهد!

Keywords:

محیط زیست