مدیریت کیفیت آب خروجی از مخزن سد کرخه با انتخاب تراز تخلیه مناسب

بشر برای فایق آمدن به مشکلات کمبود آب ناشی از رشد جوامع و پیشرفت و صنعتی شدن، به احداث سدها و ذخیره کردن آب های سطحی در پشت این سدها روی آورد. اما، از آن جایی که ویژگی های اقلیمی منطقه، کمیت و کیفیت آب ورودی به مخازن و همچنین تبخیر آب از سطح مخزن، ساکن بودن آب و لایه بندی حرارتی روی کیفیت و ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آب مخازن اثر می گذارد، آگاهی از چگونگی تغییرات کیفی آب در بازه زمانی دراز مدت، امری مهم به شمار می رود. بررسی دراز مدت شرایط کیفی آب در لایه های مختلف مخزن می تواند به تشخیص بهترین لایه برای آبگیری کمک نماید و وضعیت مخزن را نیز بهبود بخشد. در این تحقیق، مخزن سد کرخه تحت مطالعه و بررسی قرار گرفته و سعی شده است وضعیت دمایی و اکسی‍ژن محلول لایه های مختلف مخزن در یک دوره ۴۰ ساله بررسی شود. برای شبیه سازی رفتار مخزن با توجه به شرایط موجود مدل دو بعدی CE-QUAL-W۲ مناسب ترین مدل تشخیص داده شده و با کمک این مدل ریاضی پروفیل عمقی دما و اکسی‍ژن محلول به دست آمده است. نتایج حاکی از یک دوره لایه بندی شدید از اواسط خرداد ماه تا اواخر مهر ماه در کلیه سال ها و یک لایه بندی به نسبت ضعیف در فروردین و اردیبهشت و آبان است. همچنین، در اواخر بهمن نیز مخزن دچار پدیده واژگونی دما می شود. وضعیت اکسی‍ژن محلول نیز متاثر از وضعیت دمایی در ماه هایی با لایه بندی شدید دارای نوسانات عمقی فاحش و در زمان واژگونی به صورت یکنواخت در عمق است. در نهایت این که با توجه به نیاز پایین دست نتیجه می شود: لایه بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ متر بهترین لایه برای آبگیری در ماه هایی با لایه بندی شدید است و در زمان واژگونی نیز با توجه به یکنواخت بودن اکسیژن محلول در عمق، تراز آبگیری اهمیت چندانی ندارد.

Keywords:

Karkhe reservoir , CE-QUAL-W۲ , Thermal stratification , Do simulation , Discharge level