تبیین مفهوم خدمات اکوسیستم: راهکار اجتناب از مساله محاسبه مضاعف در ارزش گذاری خدمات اکوسیستمی

با افزایش دانش بشر از ارتباط میان انسان و محیط زیست، میزان درک اهمیت اکوسیستم ها در حفظ و بهبود رفاه انسانی نیز افزایش یافته است. ارتباط بین رفاه انسانی و اکولوژی تحت عنوان «خدمات اکوسیستم» در طول چند دهه گذشته با شدت بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است. علیرغم توافق همگانی بر روی مفهوم کلی خدمات اکوسیستم، در حال حاضر تفاوت های قابل توجهی در تعاریف ارایه شده می توان مشاهده کرد. با توجه به اینکه بسیاری از مطالعات، چهارچوب تعریف پیشنهادی ارزیابی اکوسیستم هزاره (MEA) را مورد استناد قرار می دهند، در این پژوهش سایر مطالعات اصلی قبل و بعد از چارچوب MEA برای مرور انتخاب شده است، زیرا بسیاری از آنها با هدف تبیین مفهوم خدمات اکوسیستم، از رویکردهای متفاوتی در بیان مفاهیم کلیدی نظیر ساختار، فرایند، عملکرد، خدمات و منافع اکوسیستم بهره گرفته اند. شناخت جایگاه و نقش هر یک از مفاهیم یاد شده در شکل گیری تعریف خدمات اکوسیستم در مطالعه حاضر مورد بحث قرار گرفته است، هر چند ممکن است تعیین مرز و حدود دقیق میان آنها به سختی امکان پذیر باشد. مباحث ارایه شده در مورد آنچه مشمول واژه خدمات اکوسیستم می شود ممکن است بسیار نظری و علمی به نظر برسد، اما در عمل وقتی نیاز به کمی سازی و ارزش گذاری خدمات اکوسیستمی تاثیرگذار بر رفاه انسانی در مسائلی از قبیل برنامه ریزی مکانی سرزمین وجود دارد، تشخیص تفاوت میان خدمات واسطه و نهایی بسیار مهم خواهد شد، زیرا از مسئله محاسبه مضاعف  اجتناب می کند.

Keywords:

ساختار اکوسیستم , فرایند اکوسیستم , عملکرد اکوسیستم , خدمات اکوسیستم و منافع اکوسیستم