قاعده عسر و حرج در فقه اسلامی و کاربرد آن در حقوق ایران

قواعد فقهی، قواعدی محدود و مشخص هستند که فقیه به کمک آنها، جزئیات و وقایع بیپایان در زندگی روزمره مسلمانان را حل میکند و درکی بهتر و مفیدتر از اسرار و احکام شریعت به دست میآورد. قاعده »المشقه تجلب التیسیر« به تعبیر اهل سنت و »نفی عسر و حرج « به تعبیر اهل تشیع، از جمله قواعد فقهی کاربردی است که با استناد به آن، هرگاه انجام حکمی برای مکلف سخت و همراه با مشقت زیاد باشد، آن حکم مرتفع شده و امتثالش لازم نیست. اگر قاعده مذکور به درستی عمل شود، مکلفان از برخی تکلفات ناشی از حرج و وسواس، رهایی خواهند یافت. این مقاله درپی آن است که؛ که معنا و مفهوم قاعده را بیان کنند و مبانی مستندات قرآنی و روایی آن را بیابد و همچنان کاربردی هایآن را در قوانین و حقوق ایران مشخص سازد.

Keywords:

فقه , مشقت , عسر , حرج , حقوق