راهکارهای زیستی موثر در تثبیت خاک برای مقابله با بیابان زایی

بیابان زایی باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی و اجتماعی-اقتصادی شده است و مقابله با این پدیده ضروری می باشد.حفظ انسجام فیزیکی خاک و ساختار جامعه میکروبی یک عامل حیاتی برای جلوگیری از تخریب خاک و گسترش بیابان است. روش های زیستی تثبیت خاک مثل استفاده از باکتری ها، قارچ ها، سیانوباکتری ها و گیاهان، رویکردی نوین و موثر برای مقابله با بیابان زایی می باشد. روش های زیستی مقاومت برشی خاک را بهبود بخشیده و نفوذپذیری آن را کاهش می دهند. این روش بر پایه یک واکنش بیوشیمیایی استوار است که در داخل توده خاک رخداده و منجر به تثبیت کلسیت از طریق اصلاح خواص فیزیک و شیمیایی خاک می شود. تشکیل پوسته زیستی در خاک به وسیله خره ها و پروکاریوت ها، باعث چسبیدن ذرات خاک و جلوگیری از فرسایش می شود. باکتری ها از طریق فرآیند بیوسمانتاسیون (سیمانی شدن زیستی) باعث تثبیت کلسیت و رسوب کربنات کلسیم می شوند که منجر به بهبود خواص فیزیکی خاک می شود. قارچ های میکوریز آربوسکولار(AM) از طریق سه مکانیسم چسباندن ذرات به وسیله هیف های خارجی، خاکدانه سازی و چسباندن ذرات به هم از طریق پلی ساکاریدهای خارج سلولی باعث تثبیت خاک بیابان می شوند. سیانوباکتری ها باعث مقاومت گیاهان در برابر تنش ها می شوند. گیاهان به کمک ریشه های خود و ترشح مواد آلی، ذرات خاک را به هم می چسبانند و باعث تثبیت خاک می شوند. بیابان زایی خسارات اقتصادی به ارزش حدود ۳/۲۴ میلیارد دلار در سراسر جهان به دنبال داشته است. روش های زیستی مثل استفاده از میکروارگانیسم ها و گیاهان می توانند گزینه های موثر و مقرون به صرفه ای برای کنترل بیابان زایی باشند.

Keywords:

بیابان زایی , پوسته زیستی , تثبیت خاک , روش های زیستی , میکوریز آربوسکولار