تحول در نظام مالیاتی و مسائل پیش روی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران

در یک دهه گذشته اتکای دولت به منابع درآمدی مالیاتی رشد قابل توجهی داشته است به طوری که قطع ارتباط بودجه عمومی با درآمد نفتی و سایر منابع درآمدی ناپایدار دیگر و جایگزینی آن با درآمد مالیات به هدف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران بدل شده است.با این حال تاثیرات انباشتی بیشتر از چهار دهه اقتصاد رانتی متکی به درآمد نفت در کنار ساخت خاص مناسبات شهروندی در ایران،سبب شده تا نگرانیهای امنیتی در خصوص ادامه روند کنونی سیاستگذاری مالیاتی کشور ایجاد شود.سوال اصلی مقاله حاضر این است که سویههای تهدیدآمیز امنیتی تحول کنونی در نظام مالیاتی در ایران در چه جهتی است؟مهمترین یافته پژوهش این گزاره است که افزایش اتکای بودجه عمومی به مالیات دریافتی از شهروندان به خودی خود واجد سویه تهدیدآمیز نیست اما کیفیت گزار مزبور در صورتی که همراه با تغییر در ساخت مناسبات شهروند-دولت و نیز ایرادات ساختاری و تبعیضآمیز نظام مالیاتی باشد،منتهی به بحرانهای امنیتی برای کشور در آینده خواهد شد.روش پژوهش این مقاله تحلیلی – توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای می باشد. در یک دهه گذشته اتکای دولت به منابع درآمدی مالیاتی رشد قابل توجهی داشته است به طوری که قطع ارتباط بودجه عمومی با درآمد نفتی و سایر منابع درآمدی ناپایدار دیگر و جایگزینی آن با درآمد مالیات به هدف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران بدل شده است.با این حال تاثیرات انباشتی بیشتر از چهار دهه اقتصاد رانتی متکی به درآمد نفت در کنار ساخت خاص مناسبات شهروندی در ایران،سبب شده تا نگرانیهای امنیتی در خصوص ادامه روند کنونی سیاستگذاری مالیاتی کشور ایجاد شود.سوال اصلی مقاله حاضر این است که سویههای تهدیدآمیز امنیتی تحول کنونی در نظام مالیاتی در ایران در چه جهتی است؟مهمترین یافته پژوهش این گزاره است که افزایش اتکای بودجه عمومی به مالیات دریافتی از شهروندان به خودی خود واجد سویه تهدیدآمیز نیست اما کیفیت گزار مزبور در صورتی که همراه با تغییر در ساخت مناسبات شهروند-دولت و نیز ایرادات ساختاری و تبعیضآمیز نظام مالیاتی باشد،منتهی به بحرانهای امنیتی برای کشور در آینده خواهد شد.روش پژوهش این مقاله تحلیلی – توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای می باشد.

Keywords:

مالیات , امنیت ملی , عدالت مالیاتی , فساد مالیاتی , تبعیض مالیاتی , فساد قانونی