الگوی تغییرات زمانی رواناب و رسوب سطحی و فرسایش تونلی در خاک سیلت لوم تحت شیب های مختلف با استفاده از باران ساز مصنوعی

مطالعه فرایند فرسایش خاک و ارزیابی عوامل موثر در آن از مهم ترین پیش نیازهای مدیریت صحیح منابع آب وخاک است. پژوهش حاضر به منظور بررسی مجموع رواناب و رسوب سطحی و تونلی با استفاده از باران ساز مصنوعی بر روی خاک سیلت لوم در آزمایشگاه انجام شد. برای انجام این پژوهش ابتدا خاک از منطقه موردنظر جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. آزمایش ها در یک مخزن خاک مستطیل شکل همراه با سه تونل در شیب های ۲، ۶، ۱۰، ۱۴ و ۱۸ درصد و تحت باران شبیه سازی شده با شدت ۳۰ میلی متر بر ساعت به مدت ۶۰ دقیقه انجام شد. برای تحلیل نتایج نمودارهای مربوطه در محیط Excel رسم شد. همچنین برای بررسی همبستگی بین مقادیر رواناب و رسوب در هر شیب از آزمون همبستگی اسپیرمن در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش شیب مجموع رواناب و رسوب سطحی و تونلی در طی زمان افزایش داشت. برای نمونه در شیب دو درصد مقدار رواناب و رسوب در دقایق ابتدایی آزمایش از صفر به مقدار ۳/۱ لیتر و ۲۶/۲ گرم بر مترمربع در پایان آزمایش رسید. همچنین ضریب همبستگی بین رواناب و رسوب نیز در شیب ها به ترتیب برابر با ۰/۹۸، ۰/۶۲، ۰/۴، ۰/۹۳ و ۰/۱۵ بوده است. باتوجه به سطح معناداری، رابطه بین دو متغیر در برخی از شیب ها معنادار و در برخی دیگر به دلیل وجود ریزش در خاک معنادار نبوده است.

Keywords:

Water erosion , Surface erosion , Spearman's correlation test , Simulated rain , فرسایش آبی , فرسایش سطحی , آزمون همبستگی اسپیرمن , باران شبیه سازی شده