مناسبات عرفان و سیاست ؛ مطالعه موردی: علاءالدوله سمنانی و نقد قدرت سیاسی

به رغم دیدگاههای مخالف در مورد تعامل صوفیان و قدرت، شواهد تاریخی وجود دارد که نشانگر کنش صوفیانی چون علاءالدوله سمنانی در عرصه دخالت در حاکمیت و نقد قدرت سیاسی است ؛ شواهدی که هریک به روشنی نمایانگر موضع سیاسی و حضور تمدنی اهل تصوف در تمدن اسلامی است و می تواند به لحاظ روش نقد و چرایی آن در فرایند تمدن نوین اسلامی سودمند افتد. هرچند علاءالدوله به گریز از قدرت سیاسی شناخته شده اما نتایج این پژوهش که به روش تحلیلی ارایه شده نشان می دهد این امر پیامد وضعیت نابسامان حکمرانی و ناشایستگی سیاستمداران دوره اوست و الا می توان نقدهای او به حاکمیت را در دو دسته نقد مستقیم و غیرمستقیم طبقه بندی نمود. به لحاظ مبانی و اندیشه سیاسی هم دور شدن از سیاست را به زیان مدنیت می دانست چنان که در اواخر عمر استفاده از قدرت سیاسی برای رفع گرفتاری خلق را تحسین و توصیه کرد.

Keywords:

اندیشه سیاسی اسلام , عرفان سیاسی , علاءالدوله سمنانی , نقد قدرت سیاسی .