واکاوی اثر قبض در انتقال ضمان معاوضی ناشی از قرارداد باطل

همراه با انتقال مالکیت به مشتری در عقد بیع ، ضمان معاوضی نیز به او منتقل می گردد. »ضمان معاوضی « به التزام به پرداخت عوضمعین در مقابل عین دریافتی اطلاق می شود که در نظام فقهی و حقوقی با ابهام در تاثیر قبض بر انتقال آن در عقد فاسد مواجهه است . از این رو هدف مقاله پیش رو با بهره گیری از روش تحلیلی و توصیفی واکاوی آن به طور تطبیقی در فقه و حقوق می باشد. نتایج پژوهش حاکی از این است که فقهای امامیه برای اثبات ضمان معاوضی به عقد فاسد به دلایل مختلف از جمله آیات قرآن و روایات استناد کرده اند اما مهمترین دلیلی که ذکر کرده اند همان روایت علی الید است . طبق دیدگاه فقهای اسلامی این قاعده هم ضمان عین مال و هم ضمان منافع آن را اعم از مستوفات و غیر مستوفات اثبات می کند.

Keywords:

قبض , ضمان معاوضی , عقد فاسد , معامله غیرقانونی