سیر تطور انگاره «رجعت» تا انتهای عصر غیبت صغری با تاکید بر تاویل آیات قیامت

انگاره «رجعت»، جایگاه ویژه ای در میان محافل حدیثی و کلامی امامیه متقدم داشته است. از منظر کلامی مهم ترین دلیل اثبات رجعت نزد امامیه استناد به گزارش های فراوان روایی و تفسیری است. با این حال، داشتن تلقی صحیح از گزارش های مرتبط با رجعت، منوط به شناسایی تاریخ تفکر و جریان های مربوط به دوره های کاربرد این اصطلاح است؛پژوهش حاضر کوشیده است با رویکردی تاریخ انگاره ای به بررسی این مسئله پرداخته و از میان گزارش های موجود دسته مهمی از این گزارش ها را که عمدتا مشتمل بر تطبیق یا تاویل برخی از آیات است، بررسی و سیر تطور انگاره رجعت را تا پایان دوره غیبت صغری واکاوی نماید. حاصل پژوهش نشان می دهد که در سده اول هجری کاربرد انگاره «رجعت» به معنای بازگشت و نامیرایی حضرت علی(ع) توسط سبائیه مطرح می شود؛ در سده دوم تقابل با عامه و تثبیت دکترین کلامی شیعه در خصوص انگاره «رجعت» شکل می گیرد؛ در سده سوم، مولفه های جدید به هسته روایات سده دوم هجری افزوده می گردد و در نهایت در دوره غیبت صغری، شاهدگسترش و انعکاس روایات در مکتوبات هستیم

سیر تطور انگاره «رجعت» تا انتهای عصر غیبت صغری با تاکید بر تاویل آیات قیامت Keywords:

Rajʿah , Return of Imam Ali (AS) , Resurrection Verses , Interpretation , Exaggeration , Mufażżal circle , رجعت , رجعت حضرت علی(ع) , آیات قیامت , تاویل , غلو , طیف مفضل