نحو گروه ندایی در زبان فارسی رویکردی مشخصه بنیاد

هدف این مقاله تعیین رفتار نحوی مفهوم «ندا» در زبان فارسی از لحاظ ساختار درونی و جایگاه نحوی در چهارچوب رویکرد کمینه ­گرا است. در این مقاله نشان می­ دهیم مخاطب یا منادا که از آن با عنوان دقیق «گروه ندایی» یاد می­ کنیم، بر فراز فرافکن­ های نقشی حوزه اسمی و بالاتر از گروه حرف تعریف و در حاشیه جمله قرار دارد. جا به­ جایی سازه ­هایی به پیش از گروه ندایی، یعنی به شاخص گروه ­های مبتدا و تاکید، می ­تواند آن گروه را از لحاظ ترتیب خطی بین گروه مبتدای بالاتر و تاکید قرار دهد. صرف نظر از جایگاه، گروه مورد نظر یا با سازه­(ها) یی از بند اصلی هم مرجع است یا هیچ گونه رابطه هم ارجاعی بین گروه ندایی و آن سازه­(ها) وجود ندارد. با وجود این که در فارسی امروز، مخاطب نشانه چندان آشکاری ندارد، امکان تظاهر نشانه­ هایی چون «ای»، «آهای» و «هی» به عنوان «جزء ندایی» وجود دارد. اگرچه اجزای یادشده در فارسی امروز، اختیاری هستند، تظاهر آن­ها امکان­ پذیر است. در این شرایط، «ای» در هسته و «آهای» و «هی» در جایگاه شاخص گروه ندایی جای می­ گیرند. همین طور، این اجزاء دارای تفاوت سبکی هستند به گونه ای که «ای» در سبک شعری و «آهای» و «هی» در سبک غیررسمی مشاهده می­ شوند. علاوه بر این، گروه حرف تعریف یا گروه اسمی نیز در جایگاه متمم، با هسته گروه ندایی ادغام می­ گردد. این هسته به عنوان هسته­ یی نقشی، دربردارنده مشخصه­ های تعبیرناپذیر حرف تعریف [uD] و حالت ندایی [voc] است. پس از بازبینی این مشخصه­ ها، گروه حرف تعریف در سطح صورت منطقی، تعبیر ندایی می­ یابد. توزیع آن اجزاء نشان می­ دهد که «ای» تکواژی وابسته و «آهای» و «هی» تکواژ آزاد هستند. در ضمن، گروه ندایی، از لحاظ نوایی با مکث و از لحاظ خطی با ویرگول از گروه زمان جدا می­ شودواژه های کلیدی: ندا، مخاطب، گروه ندایی، جزء ندایی، حاشیه جمله، هسته نقشی

Keywords:

ندا , مخاطب , گروه ندایی , جزء ندایی , حاشیه جمله , هسته نقشی