نقش هپسیدین در متابولیسم آهن و کاربردهای بالینی بالقوه ی آن

مروری بر متابولیسم طبیعی آهن عملکردآهن عنصری حیاتی است که توسط همه ی سلول های بدن مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین آهن به عنوان یک عنصر کاربردی برای انتقال اکسیژن و خون سازی، یک عنصر ضروری برای واکنش های بی شمار آنزیمی و یک عنصر مهم در متابولیسم انرژی، سنتز DNA و پاسخ های ایمنی سلولی شناخته می شود. برخلاف اهمیت آن، آهن با تشکیل گونه های فعال اکسیژن می تواند باعث آسیب سلولی نیز گردد (واکنش فنتون)، بنابراین تنظیم غلظت آهن بدن باید به دقت کنترل شود.:واکنش فنتونFe۲+ + H۲O۲→Fe۳+ + OH• + OHجایگاهبیشتر آهن تام بدن درون هم موجود است که غالبا بصورت هموگلوبین در گلبول های قرمز و میوگلوبین عضلات و به مقدار کمتر درون آنزیم های هموپروتئین هستند. در حیوانات سالم، ۶۰ تا ۷۰ درصد آهن تام بدن به شکل هموگلوبین وجود دارد. پیش رس های اریتروئیدی جایگاه اولیه ی بهره برداری از آهن می باشند. از آنجا که این سلول ها سنتز هموگلوبین را برعهده دارند، بیشترین نیاز به آهن را در مقایسه با بقیه ی سلول ها دارند. آهن ذخیره در ماکروفاژها و هپاتوسیت ها به شکل فریتین وجود دارد، ۲۰ تا ۳۰ درصد آهن تام از این طریق در بافت های مختلف مانند کبد، طحال و مغز استخوان ذخیره می شود. هموسیدرین (حاصل تخریب جزئی فریتین) حلالیت کمتری دارد و وقتی ذخائر آهن زیاد هستند ممکن است از فریتین فراوان تر باشد. هپاتوسیت ها آهن را از پلاسما از طریق یک گیرنده ی غشایی (رسپتور ترانسفرین ۱) دریافت می کنند. هپاتوسیت ها نه تنها آهن را ذخیره می کنند بلکه همچنین هپسیدین، ترانسفرین و سایر پروتئین های مهم در هوموستاز آهن را سنتز می کنند. علاوه بر ذخیره آهن، ماکروفاژها نقش حیاتی را در چرخه ی آهن که بعنوان بخشی از پاکسازی طبیعی گلبول های قرمز رخ می دهد، بر عهده دارند. از آنجا که تنها مقدار کمی آهن از رژیم غذایی حاصل می شود، چرخه آهن در ماکروفاژها تا حد زیادی مسئول حفظ غلظت مناسب آهن پلاسمایی می باشد. همانند کبد، جذب آهن توسط پیش