نقد زبانی و بلاغی شعر ناصر بخارایی

برخی از محققان، ناصر بخارایی را شاعری خوشگو با زبانی فصیح و الفاظی منتخب و استادانه دانسته اند. وی که در قرن هشتم هجری در بخارا می زیست، قصیده و غزل را به سبک شاعران عراقی می سروده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آرای صاحب نظران درباره فصاحت و سلاست کلام او، تا چه اندازه درست است. از همین رو، در تحقیق حاضر، به شیوه توصیفی- تحلیلی، بلاغت و زبان شعر وی بررسی و تحلیل می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که در حوزه زبانی می توان مواردی همچون کاربرد نادرست برخی ترکیبات و تعبیرات، حذف بدون قرینه واژه ها، تعقید لفظی و مواردی از مخالفت قیاس نحوی را ذکر کرد که موجب ابهام و سستی کلام او شده است. در محور بلاغی هم، ادعای برخی تناسبات دور از ذهن و توجیه ناپذیر میان عناصر مختلف، موجب شده پاره ای غلط های مفهومی به حوزه معانی و تصاویر شعر وی وارد شود. در مجموع باید گفت شواهد زیادی را می توان در شعر او سراغ گرفت که با معیارهای فصاحت و بلاغت مطابقت ندارد. با وجود این ها، باید گفت شاعر توفیق یافته از یک سو ترکیبات فعلی متعددی را ابداع کند و از سوی دیگر، برخی عبارت ها و ترکیب های آشنا را در معانی تازه ای به خدمت گیرد و از این طریق توانسته تا حدودی موجب برجستگی و غنای مضامین کلامش شود.

نقد زبانی و بلاغی شعر ناصر بخارایی Keywords:

language , Catalexis , Rhetoric , Meaning , Nasser Bukharayi