بازخوانی ابهام در مجموعه شعر «طرح» احمدرضا احمدی برمبنای نظریه امپسون

ابهام یکی از مولفه های شعر و هنر ایران، به ویژه پس از ظهور رمانتیسم است که درنتیجه تمایل ذوق زیبایی شناسی مدرن، به خوانش متون مبهم و برجسته ترشدن نقش مخاطب در دریافت معنا مطرح شد. شاعر مدرن با کاربست چندمعنایی و خلق خلاهای مفهومی در ساختار شعر، به آفرینش ادبیاتی ماندگار، خلاق و پویا می پردازد. در این مقاله تلاش شده است بر اساس دیدگاه ویلیام امپسون (۱۹۰۶-۱۹۸۴) در کتاب هفت نوع ابهام، ابهام های مجموعه شعر «طرح» از احمدرضا احمدی (۱۳۱۹) بررسی شود. روش این پژوهش، کیفی-کمی است. مدل تحقیق، مفهومی و متضمن سوالات است. فن مورداستفاده برای جمع آوری اطلاعات، تحلیل محتواست. برای تحلیل داده ها از نظریه ویلیام امپسون استفاده کرده ایم. با بررسی شعر موج نو بر اساس انواع ابهام های موجود و درجه کاربرد ابهام، افق های تازه ای از زیبایی شناسی را بازخواهیم شناخت که به ما در بالندگی مهارت های تفسیری و لذت بردن بیشتر از شعر مدرن یاری می رساند. احمدی با معرفی شعر موج نو به کمک مجموعه طرح (۱۳۴۱) تلاش می کند محتوای اجتماعی اشعار خود را در پوششی از ابهام های ساختاری و زبانی بگنجاند. در شعر او زبان، ساختار و محتوا چنان در هم تنیده شده اند که محتوا، خود بخشی از ساختار و بازی های زبانی است. تصویرپردازی پراکنده و متناقض، همسان گویی و مکررگویی، معناگریزی و عدم قطعیت، نشان از ذهنی بداهه پرداز، مردد و البته خلاق دارد که خواننده ای پرحوصله و فعال می طلبد.

Keywords:

ابهام , چندمعنایی , خواننده فعال , امپسون , احمدرضا احمدی , موج نو