بررسی تطبیقی ویژگی های زبان عرفانی ابن عربی و مولوی

عرفای متصوفه، در بیان عقاید و دیدگاهشان متونی را به نثر و نظم، در حوزه تفسیر، بیان مکاشفات و احوال، تعلیم و تربیت و تذکره نگاشته­اند. این متون، دارای ارزش ادبی و بلاغی­اند­؛ وسعت این آثار و ویژگی­های خاص زبانی که داشته­اند، سبب شده است، تا به عنوان زبان عرفانی، مورد توجه محققان قرار گیرند. پرواضح است که ابن­عربی و مولوی، بزرگترین عرفا در عالم تصوف، به شمار می­روند. تاثیر اندیشه و ویژگی­های زبانی در متون این دو عارف، به حدی بوده است که می­توان، آثار عرفای قرون بعد را تفسیر و تحلیل اندیشه­های این دو دانست. این پژوهش کوششی است، در جهت فهم تطبیقی و مقایسه­ای زبان عرفانی این دو عارف نامی و ضمن آن می­توان، به ویژگی­های زبان عرفانی این عرفا نیز، دست یافت. در بررسی آثار ایشان، شباهت­ها و تفاوتهایی وجود دارد که پس از معرفی آثارشان، ضمن بیان چگونگی تالیف و نقطه­نظرشان در باب بیان ناپذیری شهودات ایشان و نوع مخاطبانشان و سپس با بیان و مقایسه ویژگی­های زبان عرفانی­شان در نوع تمثیل، تناقض­گویی، تکرار، اصطلاح­سازی و...، به روش توصیفی-تطبیقی، تبیین شده و تفاوت­ها و شباهت­ها در شیوه گفتاری دو عارف، مورد بررسی و تحلیل، قرار گرفته است.

Keywords:

عرفان اسلامی , متون عرفانی , زبان عرفانی , ابن عربی , مولوی