استعاره ها و کنایات بدیع، دو خصیصه مهم سبکی در غزلیات بیدل

یکی از  عوامل ابهام در شعر  بیدل دهلوی که نقش چشمگیری در نوآوری، تاثیرگذاری  و لذت بخشی آن دارد و از ویژگی های سبکی بیدل، محسوب می شود، روی گردانی آگاهانه از ساختارهای کلیشه ای و گوش آشنا در حوزه  معنا و خیال است که به ترتیب در استعاره و کنایه نمود بیشتری یافته است. از نظر کارکرد  هنری می توان استعاره را در گستره غزل بیدل به دو دسته آسان و دشوار تقسیم کرد: یکی استعاره هایی با جامع آسان که ابهام زیادی ایجاد نمی کنند اما گروه دیگر استعاره های هستند که با بسامد بالا نقش اساسی در ابهام و برجستگی کلام بیدل دارند. در  باب کنایه نیز گفتنی است، آن دسته از کنایاتی، غریب و ناآشنا هستند که ریشه در آداب و رسوم، فولکلور و زبان گفتاری ایرانی و هندی و بیان  نمادین بیدل دارند و تنها کلید این در، آشنایی با آداب و رسوم و شیوه زندگی و خصوصیات زبانی این شاعر ساختارشکن است. این مقاله کوشیده است ابتدا با بحثی مختصر،گستره  نوآوری معنایی را مشخص کرده، پس از آن  با ذکر مثال هایی دشوار و دیرآشنا،  نحوه هنرنمایی  بیدل را تبیین کند.

Keywords:

allusion , Ambiguity , Bidel Dehlavi , Sonnet , metaphor