تاثیر شیوه تک گزینی بر تنوع ژنتیکی راش در جنگل های شرق مازندران (مطالعه موردی: جنگل های هفت خال نکا)

راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) یکی از مهمترین گونه های صنعتی جنگل های هیرکانی است که از حدود نیم قرن گذشته تا کنون در قالب طرح های جنگل داری با شیوه های مختلف جنگل شناسی ازجمله تک گزینی مورد بهره برداری قرار گرفته است. تنوع ژنتیکی در درختان و درختچه های جنگلی، برای سازگاری مستمر آنها با شرایط محیطی جدید، حیاتی است. این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی راش در چند قطعه بهره برداری شده به شیوه تک گزینی و مقایسه آن با تنوع ژنتیکی در قطعه شاهد در طرح جنگل داری مجموعه موزیسای جنگل های هفت خال شرکت نکاچوب اجرا شد. نمونه برداری به صورت جفتی از برگ های ۶۰ درخت بالغ در قطعه شاهد و قطعه های بهره-برداری شده انجام شد. برای ارزیابی تنوع ژنتیکی از ۱۰ آغازگر ریزماهواره استفاده گردید. نتایج نشان داد در هر ۱۰ جایگاه ژنی مورد بررسی، قطعات چندشکل تکثیر شد. میزان هتروزیگوسیتی مشاهده شده در قطعه شاهد و قطعه های بهره برداری شده به ترتیب ۵۲/۰ و ۴۹/۰ شد. فراوانی آلل های اختصاصی در درختان مادری در قطعه شاهد و بهره برداری شده به ترتیب ۷۵/۳ و ۱۹/۳ بود. از نظر تعداد کل آلل ها، آلل های اختصاصی، غنای آللی و هتروزیگوسیتی تفاوتی بین درختان راش در قطعه شاهد و قطعه های بهره برداری شده دیده نشد. بااین حال هتروزیگوسیتی مشاهده شده در قطعه شاهد و قطعه های بهره برداری شده، به ترتیب ۴۱ و ۴۵ درصد کمتر از هتروزیگوسیتی مورد انتظار بود. در مجموع  بر اساس پارامترهای ژنتیکی استخراج شده از ۱۰ آغازگر ریزماهواره نتیجه گیری شد که سیستم بهره برداری به شیوه تک گزینی روی تنوع ژنتیکی توده های مادری راش در جنگل های مورد بررسی اثر منفی نداشته است.

Keywords:

تنوع ژنتیکی , نشانگر ریزماهواره (SSR) , بهره برداری , شیوه تک گزینی , راش شرقی