بررسی دو روش ریزازدیادی مرسوم و فتواتوتروفیک در گونه Eucalyptus maculata

گونه Eucalyptus maculata جزو درختان سریع الرشد سازگار به شرایط آب و هوایی ایران است و در جنگل کاری، مصارف صنعتی و دارویی اهمیت دارد. در این مطالعه، تکثیر گونه مذکور به روش‎های درون شیشه ای فتواتوتروفیک و درون شیشه ای مرسوم انجام و کارایی این دو روش مقایسه شد. به این منظور، جوانه های انتهایی گیاهک های جوان به عنوان ریزنمونه انتخاب گردیدند. تعدادی از این ریزنمونه ها برای ریزازدیادی درون شیشه ای مرسوم انتخاب و به محیط کشت پایه MS نصف غلظت نیترات با تیمارهای هورمونی مختلف در شرایط استریل منتقل شدند. تعدادی نیز برای روش درون شیشه ای فتواتوتروف به ظروف (G۷) Magenta حاوی ۷۰ میلی لیتر محیط کشت MS نیم قدرت فاقد قند و آگار با ورمیکولایت انتقال یافتند و میزان تبادل گازی ظروف (G۷) Magenta با فضای بیرون و درون با تعداد فیلترهای متفاوت بررسی شد. پس از یک ماه، در ریزازدیادی مرسوم، در مرحله شاخه زایی برای تعداد شاخه، تیمار هورمونی ۵/۰ میلی گرم بر لیتر۲ip ، ۳/۰ میلی گرم بر لیترBAP ، ۰۱/۰ میلی گرم بر لیتر IBA (با میانگین۵۲/۲ عدد شاخه) و برای طول شاخه تیمار ۲/۰ میلی گرم بر لیتر Kinetin، ۱/۰ میلی گرم بر لیتر BAP، ۰۱/۰ میلی گرم بر لیتر  IBA(با میانگین cm۰۷/۲) مناسب بود. بهترین تیمار ریشه زایی نیز تیمار ۱ میلی گرم بر لیتر IBA (با میانگین۶۲/۱ عدد) بود. در شرایط فتواتوتروفیک، نتایج حاصل از بررسی شاخص های رشد نشان داد که بین تیمارهای فیلتری اختلاف معنی داری نبود، ولی تیمار ۴ فیلتر در وضعیت بهتری بود. البته روش فتواتوتروفیک نسبت به ریزازدیادی مرسوم مناسب تر بود. در نهایت نهال های حاصل به گلخانه و بعد از طی مراحل سازگاری با موفقیت به خاک منتقل شدند.

Keywords:

اکالیپتوس , ریزازدیادی , فیلتر , شاخه زایی و ریشه زایی