بررسی اثر پرتو گاما بر جوانه زنی گرده ها و جنین زایی هاپلوئید بکرزا در گل محمدی (.Rosa damascena Mill)

هاپلوئیدها و دابل هاپلوئیدها می توانند به طور موثری سرعت برنامه های اصلاحی محصولات باغبانی را افزایش دهند. این پژوهش با هدف بکارگیری دانه های گرده پرتوتابی شده به وسیله اشعه گاما در تلاقی گل های محمدی و القاء جنین های هاپلوئید بکرزا انجام شد. دو ژنوتیپ  G۳۲و G۴۰ گل محمدی به عنوان والدین مادری و ژنوتیپ G۲۲ و ترکیبی از ۴۰ ژنوتیپ گل محمدی به عنوان والدین پدری مورد استفاده قرار گرفتند. غنچه های والدین پدری در مرحله مناسب جمع آوری و با اشعه گاما از منبع کبالت ۶۰ در پنج سطح دز صفر، ۲۵۰، ۵۰۰، ۸۰۰ و ۱۴۰۰ گری پرتوتابی شدند. گل های ماده که یک روز قبل از گرده افشانی اخته شده بودند با استفاده از گرده غنچه های پرتوتابی شده گرده افشانی شدند. هیپ های (میوه ها) تلاقی یافته از درختچه های والدین مادری در دو زمان ۱۶ و ۱۹ روز پس از گرده افشانی برداشت شدند. به منظور تعیین محیط کشت مناسب برای رشد جنین های نابالغ حاصل از نجات جنین گل محمدی از سه ترکیب محیط کشت MS استفاده شد. برای غلبه بر دوره خواب، نیمی از جنین ها به مدت ۲ ماه در دمای ۴-۱ درجه سانتی گراد قرار داده شدند. درصد تشکیل میوه و تعداد بذر در هر میوه به شدت دز اشعه و نوع والد مادری و والد گرده دهنده بستگی داشت. البته ترکیب محیط کشت vit + ½MS در مقایسه با دو ترکیب مورد استفاده دیگر برای رشد جنین ها موثرتر تشخیص داده شد. بنابراین وجود تیمار سرمادهی برای غلبه بر خواب جنین ها ضروری بود. با توجه به نتایج حاصل از بررسی های مورفولوژیک، به ویژه تعداد کلروپلاست سلول های روزنه، تیمار ۲۵۰ ؟ بیشترین میزان تولید گیاهان هاپلوئید را داشت.

Keywords:

گل محمدی , تولید هاپلوئید , پرتوتابی , دانه گرده , رز