مطالعه اثر آللوپاتیکی گیاه درمنه دشتی (Asso. Artimisia herba alba) بر صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه در دو گونه یونجه و اسپرس

ترکیبات آللوپاتیکی، فرایندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاهان مجاور خود را تحت تاثیر قرار می­دهند. Asso. Artimisia herba alba گیاهی بوته­ای و پایا می­باشد که انتشار زیادی در مراتع ایران دارد. در این مطالعه تاثیر آللوپاتیکی غلظت­های مختلف اسانس گیاه Asso. Artimisia herba alba بر شاخص­های جوانه­زنی (درصد و سرعت جوانه­زنی) و عامل های رشد گیاه چه (طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن تر و خشک گیاه چه) در دو گونهL. Medicago sativaوL. Onobrychis sativa مورد بررسی قرار گرفت. غلظت­های مورد استفاده اسانس ppm ۱۰۰، ppm ۳۰۰، ppm ۵۰۰ و ppm ۷۰۰ در مقایسه با تیمار شاهد (آب مقطر) بود. ED۵۰ و ED۹۰ در ارتباط با عدم جوانه­زنی (مقیاس پروبیت) در مقابل غلظت اسانس (مقیاس لگاریتم) با استفاده از منحنی (dose-response) محاسبه شد. نتایج نشان داد، طول ریشه­چه و شاخص بنیه در سطح ۰۱/۰ و طول ساقه­چه و وزن تر گیاه چه در سطح ۰۵/۰ تفاوت معنی­دار آماری را تحت تنش آللوپاتی دارند. سطح غلظت ppm۷۰۰ کمترین میزان طول ریشه­چه، وزن تر گیاه چه و شاخص بنیه را نشان داد. در این بررسی با استفاده از کروماتوگرافی گازی، ۳۲ ترکیب شناسایی شد که cis-pinocarveol و artemisia ketone بالاترین میزان ترکیب اسانس را داشتند. به طور کلی، افزایش سطح اسانس سبب کاهش عامل های رشد و جوانه­زنی در گونه Onobrychissativa و  Medicagosativa شد. به نظر می­رسدcis -pinocarveol  به عنوان یک ترکیب ترپنی و artemisia ketone، trans- sabinene hydrate، ۱,۸-cineole و  Myrceneبه عنوان ترکیبات مونوترپنی که درصد بالایی از اسانس را تشکیل دادند؛ نقش مهمی در ایجاد اثر آللوپاتیکی گیاه Artimisia herba alba دارند.

Keywords:

اسانس , آللوپاتی , ترپن , منوترپن , Artimisia ketone , Cis –pinocarveol