بررسی تنوع ژنتیکی درختان آزاد با استفاده از ایزوآنزیم پراکسیداز برگ در سه رویشگاه جلگه ای شمال ایران

برای بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی گونه آزاد Zelkova carpinifolia بر اساس فعالیت کمی و کیفی آنزیم پراکسیداز، ۳۰ پایه درختی از سه استان گیلان، مازندران و گلستان، انتخاب و نمونه­های برگ در یک برای از تاج درخت و ارتفاع یکسان از زمین، برداشت شد. پس از عصاره­گیری از نمونه­ها، بررسی کمی آنزیم با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر UV و بررسی کیفی آن با استفاده از روش پلی اکریل آمید ژل الکتروفورز (PAGE) انجام شد. در بررسی کمی آنزیم، بیشترین میزان فعالیت مربوط به رویشگاه مازندران و کمترین میزان فعالیت مربوط به رویشگاه گلستان بود؛ با این حال، تجزیه واریانس داده­ها اختلاف معنی­داری را بین سه رویشگاه نشان نداد. در بررسی کیفی آنزیم با توجه به الگوی باندی، سه اکوتیپ قابل تفکیک است. تجزیه خوشه ای داده­های کیفی، پایه های مورد بررسی را در ۶ گروه قرار داد و محاسبه فاصله ژنتیکی بیشترین فاصله را با وجود تشابه اکولوژیکی، بین پایه­های رویشگاه گلستان و کمترین فاصله ژنتیکی را بین پایه­های رویشگاه گیلان نشان ­داد که موید تنوع درون جمعیتی بیشتر رویشگاه گلستان و مناسبتر بودن شرایط این رویشگاه نسبت به دو رویشگاه دیگر برای گونه آزاد است. در صورتی که رویشگاه گیلان و مازندران الگوی باندی یکنواخت تر و تنوع کمتری را نشان دادند. نتایج این تحقیق لزوم حفاظت و بکارگیری روش­های موثر برای حفظ تنوع ژنتیکی این گونه را یاد­آور می­شود.

Keywords:

Zelkova carpinifolia , Isoenzyme variation , electrophoresis , Spectrophotometer , cluster analysis