تحلیل محتوای کتب فارسی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های تربیت اخلاقی اسلام

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتابهای فارسی دوره دوم (پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی ) از منظر میزان توجه به مولفه های تربیت اخلاقی انجام گرفته است . در این پژوهش برای مشخص کردن مولفه های تربیت اخلاقی و همچنین میزان توجه به این مولفه ها در کتب فارسی دوره دوم ابتدایی از روش تحلیل محتوای کیفی - قیاسی استفاده شده است . مولفه های انتخاب شده عبارتند از: آموزش احترام به همنوعان ، آموزش مسیولیت پذیری ، آموزش قدردانی از نعمت های خداوند، آموزش قوانین و مقررات، آموزش به کارگیری معیارهای عقلانی و دینی در ارزیابی ها، آموزش راهکارهای حفظ دوستی ، آموزش صبر و بردباری ، توانایی تصمیم گیری در موقعیت های اخلاقی ، آموزش همکاری در امور زندگی و آموزش احساس تعلق به خانواده وقدردانی از انها است . جامعه پژوهش ، کتب فارسی خوانداری چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی می باشد، به علت کوچک بودن حجم جامعه ، کل جامعه بررسی شده است . واحد تحلیل مضمون تمامی ( متون درسها، فعالیت ها و تصاویر این کتابهاست . ابزار تحلیل محتوا نیز، چک لیست تحلیل محتواست که محقق با توجه به مرحله اول پژوهش استخراج مولفه ها از سند تحول بنیادین و کتب راهنمای معلم ساخته است . روایی ابزار پژوهش بر اساس نظر کارشناسان این حوزه به دست آمد. همچنین پایایی ابزار با فرمول ویلیام اسکات محاسبه شد که ضریب توافق ۷۲ درصد را نشان داد. یافته ها حاکی از آن است که در کتب یاد شده به طور نامساوی به این مولفه ها پرداخته شده است . بیشترین فراوانی در جمع سه واحد تحلیل به آموزش به کارگیری معیارهای عقلانی و دینی در ارزیابیها و کمترین فراوانی به آموزش قوانین و مقررات مربوط است بنابراین لزوم توجه متوازن به مولفه های ذکرشده در کتب فارسی لازم است .

Keywords:

سندتحول بنیادین , تحلیل محتوا , کتب فارسی , تربیت اخلاقی