معرفی آفات مهم جنگل ها و مراتع منطقه سیستان

سابقه و هدف: پایش منظم و هوشمند آفات و بیماری های گیاهی در گیاهان جنگلی و مرتعی، یکی از اصول تدوین برنامه های جامع منابع طبیعی است. جمع آوری اطلاعات و مطالعه وضعیت قبلی و شرایط فعلی آفات و بیماری های گیاهی و محدودیت کنترل آنها در برنامه پایش ما را به سمت اطلاعات کاربردی در رابطه با وجود، زمان ظهور در طی سال، چگونگی میزان کنترل، روش استفاده شده و تاثیر روش های کنترل استفاده شده آفات و بیماری های گیاهی سوق می دهد. شرایط محیطی خاص منطقه سیستان (گرم و خشک) و همجواری با کشورهای افغانستان و پاکستان، ضرورت پایش آفات و بیماری های گیاهی درختان جنگلی و گیاهان مرتعی را در این منطقه دوچندان می کند. مواد و روش ها: برای تعیین ایستگاه های نمونه برداری، با توجه به بررسی اولیه متناسب با سطح منطقه سیستان و مناطق اکولوژیک، پنج ایستگاه نمونه برداری انتخاب و نمونه برداری در این ایستگاه ها انجام شد. این نمونه برداری ها بر اساس زمان فعالیت هریک از عوامل خسارت زا انجام گردید. نمونه برداری بر اساس یک برنامه منظم و به طور مستقیم بر اساس نوع و میزان آلودگی انجام شد. همچنین به روش های معمول و رایج (تور حشره گیری، پنس و آسپیراتور) نسبت به جمع آوری آفات اقدام شد. نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل شدند. در نمونه برداری ها نوع و میزان آلودگی یا درصد تخمینی خسارت به عوامل خسارت زا نیز ثبت شد. نمونه ها پس از آماده شدن و ثبت اطلاعات، به موسسه تحقیقات گیاه پزشکی ارسال شده و توسط متخصصان بخش رده بندی حشرات شناسایی و تعیین نام شدند. نتایج و یافته ها: بیشترین جمعیت گونه های مرتعی در منطقه سیستان به دلیل شور بودن خاک منطقه مربوط به گیاهان خانواده اسفناجیان  Chenopodiaceaeاست. یک گونه پروانه با نام Epiparthia simplicialus (Lep.: Pyralidae) روی گیاهانی مانند ترات، تاغ و به ویژه اشنان فعالیت دارد که لارو آن با تغذیه از برگ و ساقه این گیاهان به شدت به آنها خسارت وارد می کند. لارو یک سخت بالپوش با نام Bruchidius dilutes (Col.: Bruchidae) به شدت از میوه و بذر گیاه مرتعی و بسیار مهم این منطقه یعنی خارشتر، تغذیه می کند. گونه ای شپشک به نام Trabutina serpentine (Hemiptera: Pseudococcidae) روی گز فعالیت می کند. لارو یک پروانه با نام Nephopterygia austeritella (Lep.: Pyralidae) روی میوه گیاه مرتعی کهورک مشاهده شد. حشرات کامل سخت بالپوشی با نامPhyllotreta lativitata (Col.: Chrysomelidae)  و نیم بالپوشی با نام Nezara viridula (Hemiptera: Pentatomidae) به برگ و ساقه علف مار و لارو دو گونه پروانه ای با نام های Thyridophora furia (Lep.: Crambidae) وGypsonoma minutana (Lep.: Tortricidae)  (به میوه آن) به شدت خسارت وارد می نمایند. علاوه بر این، در نمونه های پرورش داده شده در آزمایشگاه یک گونه زنبور پارازیتوئید از جنس Brachon sp. جمع آوری شد که در بخش رده بندی حشرات موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور در حال شناسایی است. نتیجه گیری: پایش، شناسایی و ثبت طغیان آفات و برنامه ریزی برای مدیریت آنها با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و خسارت آنها موضوعی اجتناب ناپذیر است. از این رو، نیاز است تا با پایش دقیق، به موقع و منظم عوامل خسارت زا در جوامع مرتعی و جنگلی این منطقه، از بروز و طغیان آفات جلوگیری به عمل آید.

معرفی آفات مهم جنگل ها و مراتع منطقه سیستان Keywords:

پایش , مرتع , آفت , سیستان