اندیشه سیاسی اندیشمندان مطرح در صد ساله اخیر حوزه علمیه قم (آیت الله العظمی مکارم شیرازی)

هدف پژوهش حاضر بررسی اندیشه سیاسی اندیشمندان مطرح در صد ساله اخیر حوزه علمیه قم، با تاکید بر اندیشه های آیت الله العظمی مکارم شیرازی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نشان داده شد که نظام سیاسی اسلام، هنگامی رویکرد نظام واره به خود می گیرد که مشتمل بر مجموعه ای از ارکان، عناصر و مولفه ها بوده و ضمن عنایت به ترابط این اجزاء با یکدیگر، از انسجام درونی برخوردار باشد؛ به گونه ای که به مثابه اجزای یک پازل بوده و ضمن اینکه مجموعه این عناصر، جوانب نظام سیاسی و ماهیت آن را تبیین می کنند، در مجموع در راستای تحقق هدفی واحد به‎کار گرفته می شوند. در حالی که برخی از این مولفه ها، ذیل مبانی و بنیادهای معرفتی قرار می گیرند، برخی مشتمل بر نظام معرفتی بوده و بر ویژگی های معرفتی عناصری چون حکومت اسلامی و حاکم (ولی فقیه) و خاستگاه و ادله مشروعیت آن دلالت کرده و برخی در راستای ساماندهی ساختار نظام سیاسی و دال بر قوای حاکم بر نظام سیاسی هستند؛ برخی نیز حوزه روابط داخلی نظام اسلامی را مدنظر قرار داده و برخی مسائل کلان داخلی نظام اسلامی را مورد عنایت قرار می دهند. پژوهش حاضر از آن جهت این مولفه ها را در راستای فهم نظام سیاسی به کار گرفته است که هر کدام بخشی از نظام سیاسی اسلام را تبیین کرده و در راستای فهمی نظام واره، هدفمند و منسجم از نظام سیاسی، به مثابه بخشی از کلان نظام معرفتی اسلام، قرار دارند. تبیین هرکدام از این مولفه ها، مستلزم تفصیلی متناسب با اهمیت و ضرورت بحث از آنهاست، لکن از آنجاکه هدف این تحقیق، فهم نظام سیاسی اسلام بود، لذا، با بررسی مختصر هر کدام از این مولفه ها، درک هر کدام از این عناصر و اجزاء را در راستای فهمی جامع و مناسب از نظام سیاسی، قرار داده و طرحی مختصر ولی جامع از نظام سیاسی اسلام ارائه کرده است.

Keywords:

اندیشه سیاسی , حوزه علمیه قم , آیت الله مکارم شیرازی , حکومت اسلامی , حاکم اسلامی , ولایت فقیه