فقدان رهبری در نسل پنجم انقلاب ها؛ عامل پیروزی یا شکست انقلاب

هدف مقاله حاضر بررسی و مقایسه مولفه نقش رهبری در انقلاب های نسل پنجم نسبت به نقش این مولفه در چهار نسل قبل است. نظریات انقلاب، چهار نسل را پشت سر گذاشته اند؛ اما امروزه باوقوع انقلاب هایی با ویژگی های متفاوت از چهار نسل پیشین، سخن از نسل پنجم انقلاب ها به میان آمده است.از آنجا که رهبران فکری و سیاسی در انقلاب های گوناگون به ویژه انقلاب های بزرگ در به سرانجام رساندن آنها نقش داشته و نقشه مسیر انقلاب و انقلابیون را مشخص نموده اند؛ لذا بررسی این مولفه در جهت تشخیص میزان موفقیت انقلاب ها با توجه به وجود و فقدان نقش رهبری در آنها حائز اهمیت است. بدین ترتیب سوال اصلی پژوهش حاضر این است که مولفه نقش رهبری در انقلاب های نسل پنجم از چه جایگاهی برخوردار است؟ برای پاسخ به این سوال، از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش های کیفی است استفاده شده است. به همین منظور ابتدا در بحث مبانی نظری نسل های مختلف نظریات انقلاب به طور خلاصه ارائه می گردد. سپس ویژگی ها و مولفه های انقلاب های نسل پنجم مورد بررسی قرار می گیرد. به طور کلی می توان گفت؛ انقلاب های نسل پنجم از یک سو فاقد ویژگی هایی چون رهبری، ایدئولوژی و سازماندهی بوده و از سوی دیگر از ویژگی های جدیدی چون کنش جمعی همراه بسیج توده ای با بهره گیری از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برخوردار هستند. می توان گفت یکی از مولفه هایی که در موفقیت یا عدم موفقیت انقلاب ها نقش بسزایی دارد، نقش رهبری است. لذا نمی توان فقدان نقش رهبری را در ناکامی انقلاب های نسل پنجم و در نهایت عدم بروز انقلاب های بزرگ و پیروز در جوامع ملتهب را نادیده گرفت.

Keywords:

theories of revolution , fifth generation of revolutions , Arab revolutions , leadership , revolution failure