بررسی آزمایشگاهی روش ها ی کاهش آبشستگی پایاب حوضچه آرامش (مطالعه موردی: بند سنگی ملاتی وطنا)

استفاده از بندهای اصلاحی برای تثبیت بستر رودخانه ها و احداث حوضچه آرامش جهت مستهلک کردن انرژی در پایین دست این سازه ها امری متداول است. بااین وجود همچنان شاهد فرسایش بستر رودخانه ها در پایین دست این سازه ها هستیم. از روش ها ی تاثیرگذار بر کاهش پدیده آبشستگی، ایجاد پرش هیدرولیکی مستغرق درون حوضچه آرامش است. لذا در تحقیق حاضر، تغییرات عمق آبشستگی در پایین دست سازه بند سنگی ملاتی وطنا واقع در استان گلستان با ساخت مدل فیزیکی با مقیاس ۱:۱۰ موردبررسی و ارزیابی قرار گرفت. تا بتوان با کاهش آبشستگی پایین دست آن موجب افزایش عملکرد و طول عمر سازه موردنظر، جهت حفاظت بستر رودخانه گردد. از دو روش شامل، بالا آوردن انتهای کانال و استفاده از صفحات مستغرق به همراه لایه آرمور بلافاصله پس از حوضچه آرامش استفاده شد. در بررسی انجام شده روش استفاده از صفحات مستغرق با آرایش زیگزاگی، کمترین درصد کاهش عمق آبشستگی برابر ۴۳/۳% مقدار مشاهده شده در آزمایش شاهد را نشان داد و روش بالا آوردن انتهای کانال معادل دو برابر عمق پایاب با لایه آرمور ۱/۵ برابر طول حوضچه آرامش ، بیشترین درصد کاهش عمق آبشستگی برابر۸۰% مقدار مشاهده شده در آزمایش شاهد را نشان داد، همچنین این روش به جهت ایجاد بیشترین مقدار آبشستگی در فاصله دورتر از حوضچه آرامش ، عملکرد بهتری را در کاهش عمق آبشستگی پایاب حوضچه آرامش بند سنگی ملاتی موردنظر داشت.

Keywords:

آبشستگی , بند سنگی ملاتی , رودخانه وطنا , لایه آرمور , مدل فیزیکی- هیدرولیکی