اتنوباتنی و تعیین وضعیت حفاظتی گیاه خودرو و خوراکی شنگ اسبی برگ تخم مرغی (Pseudopodospermum ovatum) در ایران

طبیعت اطراف ما سرشار از گونه های گیاهی که تامین کننده غذا، دارو، سوخت ، پوشاک و سرپناه برای انسانها هستند و نقشی کلیدی در حفظ تعادل محیط زیست و ثبات اکوسیستم ها ایفا می کنند. مطالعات اتنوباتنی به همراه تعیین رویکردهای حفاظتی گونه های گیاهی که از لحاظ دارویی یا خوراکی در بین مردمان محلی کاربرد فراوان دارند از اهمیت خاصی برخوردار است ، چرا که برداشت بی رویه آنها خسارتهای جبران ناپذیری را برای بقای آنها در طبیعت رقم خواهد زد. مطالعه حاضر به بررسی اتنوباتنی و تعیین وضعیت حفاظتی گیاه شنگ اسبی برگ تخم مرغی (Pseudopodospermum ovatum) می پردازد. باتوجه به منابع موجود، حضور این گونه در مناطق شرقی ، شمال شرق و جنوب شرق ایران به ثبت رسیده است . طی مصاحبه هایی که با مردم محلی شهرهای بزمان و زابل انجام شد، اغلب مردمان محلی این گونه را به عنوان سبزی خوراکی مورد استفاده قرار می دهند به طوریکه از اواسط اسفند تا اواخر فروردین ماه برگهای این گونه گیاهی را برداشت می کنند و در کنار غذا به عنوان سبزی استفاده می کنند. بررسی وضعیت حفاظتی این گونه بااستفاده از شاخص IUCN نشان می دهد که این گیاه در در معرض خطر انقراض (EN) قرار دارد. بنابراین نیاز است تا تمهیدات لازم برای حفظ این گونه در طبیعت انجام شود. باتوجه به اینکه اعلام عدمبرداشت مطلق این گونه و گونه های مشابه خودروی خوراکی در جامعه غیرممکن است ، پیشنهاد می گردد دستگاههای متولی امر اصلاح و احیای گونه های دارویی و خوراکی ضمن تهیه دستورالعمل های علمی برداشت گیاهان وحشی از رویشگاههای طبیعی ، شیوههای صحیح برداشت از این رویشگاهها را با اطلاع رسانی به مردم آموزش دهد تا از منقرض شدن آن در آیندهای نه چندان دور جلوگیری کنند.

Keywords:

اتنوباتنی , وضعیت حفاظتی , شنگ اسبی برگ تخم مرغی , در معرض خطر انقراض