مدیریت رفتار سیستم ابی حوزه ابریز آجی چای با در نظر گرفتن اندرکنش بین ابخوان و رودخانه با تلفیق مدل های Weap و Modflow

مدیریت تخصیص آب با استفاده از روش تحلیل سناریوها و برنامه ریزی تکاملی یکی از راه های مناسب برای بالا بردن ظرفیت تامین آب و استفاده بهینه از آب موجود می باشد یعنی با اعمال مدیریت مناسب بر سدهای موجود و مخازن زیرزمینی، اتخاذ سیاست های بهینه ی بهره برداری از آنها و همچنین پیش بینی مناسب از میزان تقاضا در آینده، می توان بدون اجرای طرح های جدید ظرفیت منابع آب موجود را با هزینه مناسب افزایش داده و جلوی خسارت ناشیاز تخصیص نامناسب آب را گرفت. این مطالعه بر روی مدل سازی حوضه ی رودخانه اجی چای تبریز واقع دراستان آذربایجان شرقی متمرکز شده است. در این تحقیق ابتدا مدل مفهومی حوضه ی آجی چای با کمک نرم افزار GMS طراحی گردیده و سپس در محیط گرافیکی مدل WEAP آجی چای مدل شده و برقراری ارتباط بین دو مدل صورت گرفته است. سناریو مورد بحث در این تحقیق شامل بررسی میزان تقاضا و ذخیره منابع آب زیرزمینی با افزایش نرخ رشد جمعیت، کاهش سطح زیر کشت و استفاده از روش آبیاری قطره ای به جای آبیاری سنتی تا سال ۱۴۰۰ می باشد. نتایج نشان داد که میزان تقاضای آب در حوضه آبریز آجی چای بصورت سالیانه ۳۹۶ میلیون متر مکعب می باشد در حالیکه شارز آب زیرزمینی در سال آبی ‎۹۰-۸۹ تنها ۱۵۰ میلیون متر مکعب می باشد که از این میزان ۱۰۰ میلیون متر مکعب آن حاصل برگشت آب کشاورزی می باشد. بنابراین کل نیاز آبی با استفاده از برداشت از آبخوان تامین نمی شود و نیاز تامین نشده در حوضه وجود دارد. همچنین با کاهش سطح زیر کشت معادل ۱۹ درصد تا سال ۱۴۰۰ و جایگزینی ابیاری قطره ای با راندمان ‎۹۰ درصد بجای آبیاری سنتی میزان تقاضا آب ‎۱۹ درصد کاهش می یابد و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ به میزان متوسط ۶۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.

Keywords:

افت سطح ایستایی , مدل آب زیرزمینی , مدیریت تخصیص , GMS WEAP