برآورد تعداد ماشین های کشاورزی مورد نیاز تولید برنج بر پایه شاخص های مکانیزاسیون در استان گیلان

مکانیزاسیون کشاورزی به عنوان یک رویکرد اساسی در تولید محصولات کشاورزی مطرح می باشد. مکانیزاسیون موجب انجام به موقع عملیات کشاورزی، کاهش هزینه های تولید، کاهش سختی کار، مدیریت مصرف نهاده های کشاورزی، ایجاد جذابیت در فعالیت های کشاورزی، ارتقاء کمی و کیفی تولید و اقتصادی نمودن تولید محصولات کشاورزی را فراهم می سازد. لازمه برنامه ریزی صحیح کشاورزی برنج در استان گیلان، شناخت کافی از وضعیت موجود مکانیزاسیون آن می باشد. از شاخص های مکانیزاسیون برنج، می توان در برآورد صحیح تعداد ماشین و انجام به موقع عملیات کشاورزی اسفاده کرد. در این مطالعه، با جمع آوری اطلاعات و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه و با مراجعه به منابع آماری موجود، شاخص های تعیین کننده وضعیت مکانیزاسیون برنج استان (شامل؛ درجه، سطح و ظرفیت مکانیزاسیون، توان اجرایی واقعی و بالقوه)، روزهای کاری و بازده مزرعه ای محاسبه شد. تعداد ماشین های کشاورزی مورد نیاز برای انجام عملیات مکانیزه در مراحل مختلف از تولید برنج با استفاده از روش فرصت زمانی برآورد گردید. نتایج نشان داد درجه مکانیزاسیون عملیات خاک ورزی، کاشت با نشاکار، سمپاشی، وجین و برداشت (دروگر و کمباین) برنج به ترتیب در استان ۱۰۰، ۵۵/۷۲، ۵۷/۲۳، ۶۲/۴ و ۸۳/۸۴ درصد، سطح مکانیزاسیون ۵۵/۳ اسب بخار بر هکتار، متوسط ظرفیت مکانیزاسیون ۴۸/۴۰۴ اسب بخار-ساعت بر هکتار می باشد. همچنین به ازای هر ۲۷ هکتار یک تراکتور، ۴ هکتار یک تیلر، ۳۰ هکتار یک نشاکار، ۵۶۳ هکتار یک وجین کن و هر ۶۰ هکتار یک کمباین برنج وجود دارد. بعلاوه برای هر ۱۰۰ بهره بردار ۲ تراکتور و ۲ نشاکار موجود است. با توجه به نتایج، تعداد ماشین های موجود استان در خاک ورزی، داشت و برداشت به ترتیب ۸۵/۱۹، ۲۳/۳۳ و ۶۹/۵۵ درصد بیشتر و در نشاکاری ۶۱/۲ درصد کمتر از تعداد برآورد شده است. مقایسه شرایط کنونی استان با برآورد انجام شده، بیانگر ضعف در برنامه ریزی جامع برای تامین و توزیع ماشین های کشاورزی می باشد.

Keywords:

بازده مزرعه ای , برنج , تعداد ماشین , روزهای کاری , شاخص مکانیزاسیون , فرصت زمانی