بررسی عناصر اسلامی - فرهنگی در سرفصل برنامه درسی رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی

توجه روزافزون به عامل فرهنگ در ایجاد علم روانشناسی در ایران و آموزش آن رشته به ایرانیان، با برنامه ریزی درسی حساس به فرهنگ همخوان است. برنامه درسی رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی (مصوب سال ۱۳۹۱) یکی از سندهای مهم آموزش روانشناسی در ایران است که طراحان آن به فرهنگ توجه ویژه کرده اند؛ اما با گذشت ۱۰ سال از تصویب این سرفصل، بازبینی در آن لازم مینماید. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کمی به بررسی مولفه های اسلامی - فرهنگی در برنامه یادشده پرداخت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد گرچه جای درسی با عنوان «روانشناسی فرهنگی» در این برنامه خالی است سه عنوان درسی فرهنگی با محوریت آموزه های اسلامی و دانشمندان مسلمان در آن گنجانده شده است. حدود نیمی از کل ۶۹ درس این برنامه (شامل دروس اصلی / پایه، تخصصی و اختیاری) حاوی دست کم یک عنصر اسلامی - فرهنگی است؛ گرچه، توجه به فرهنگ و اسلام در بسیاری از موارد صرفا با گنجاندن واژه های فرهنگ و اسلام ناتمام مانده است. افزون بر این، جای خالی نام نظریه پردازان ایرانی معاصر و نظریه هایشان، ابزارهای روانسنجی ساخته شده توسط ایرانیان و مواردی ازاین دست در برنامه درسی ای که بومی سازی را سرلوحه خود قرار داده است جلب توجه میکند. بازنگری در برنامه درسی یادشده که فراتر از برنامه درسی صرف، سندی آموزشی در رشته روانشناسی است، نه فقط اقتضای افزودن درس روانشناسی فرهنگی را دارد بلکه توجه به محتوای واقعی روانشناسی فرهنگی در سرفصل سایر دروس و اهداف کل برنامه را میطلبد.

Keywords:

رشته روانشناسی , روانشناسی فرهنگی , روانشناسی اسلامی , آموزش روانشناسی , برنامه درسی , فرهنگ , اسلام , ایران