تعهد به فعل ثالث- گونه ای از شرط فعل مندرج در ماده ۲۳۴ قانون مدنی

مطابق قواعد عمومی قراردادها، در حقوق ایران، هرگاه قراردادی میان اشخاص منعقد می شود، اصولا فقط طرفین همان قرارداد، از آن منتفع می گردند و تنها آنان خواهند توانست درباره آن عقد یا قرارداد به عنوان ذینفع در دادگاه طرح دعوی نمایند؛ از طرف دیگر، مطابق اصل نسبی بودن قراردادها، طرفین یک عقد، قرارداد یا توافق ملزم نیستند که به هنگام اعلام اراده انشائی خویش، تعهد یا فعلی را از سوی شخص خارج از توافق (ثالث) را تضمین یا قبول تعهد نمایند. یکی از استثنائات وارد بر اصل مزبور، «تعهد به فعل ثالث» است که گاهی به عنوان شرط ضمن عقد، گاهی به شکل شرط تبانی و گاهی اساسا بدون وجود قرارداد یا عقدی حاصل می آید. به طور کلی، وقتی شخصی متعهد گردد شخص ثالثی را نسبت به انجام فعلی اعم از مادی یا حقوقی متقاعد نماید، به این عمل، «تعهد به فعل ثالث» اطلاق می گردد. هرچند که این نهاد حقوقی در قانون مدنی ما، تصریحا مورد پذیرش قرار نگرفته است (برخلاف تعهد به نفع ثالث)، اما می توان از تقریرات نویسندگان حقوقی، درباره «شرط فعل» مندرج در ماده (۲۳۴) قانون مدنی، به آن پی برد. در این مقاله که به روش کتابخانه ای گردآوری شده است، در نظر خواهیم داشت این نهاد را از حیث مفهوم، ماهیت، ارکان و شرایط ایجاد (داراشدن اثر حقوقی)، از منظر حقوقدانان صاحبنظر، تبیین و تشریح نماییم.According to the general rules of contracts, in Iranian law, whenever a contract is concluded between persons, in principle, only the parties to the contract benefit from it, and only they will be able to sue the contract or contract as a beneficiary in court; On the other hand, according to the principle of relativity of contracts, the parties to a contract, contract or agreement are not obliged to guarantee or accept the obligation or current by a person outside the agreement (third party) when announcing their written will. One of the exceptions to this principle is "commitment to a third party", which is sometimes obtained as a condition during the contract, sometimes as a condition of collusion, and sometimes basically without a contract or contract. In general, when a person commits to persuade a third party to do something, whether material or legal, this is called a "third party commitment Although this legal entity is not explicitly accepted in our civil law (contrary to the obligation in favor of a third party), it can be deduced from the statements of legal authors about the "condition of action" in Article (۲۳۴) of the Civil Code. In this article, which has been compiled in a library method, we will intend to explain and explain this institution in terms of concept, nature, elements and conditions of creation (having a legal effect) from the perspective of expert jurists.

Keywords:

آزادی اراده ها , اصل نسبی بودن قراردادها , شرط فعل , تعهد به فعل ثالث , شخص ثالث