مفاهیم، تشابهات و افتراق های نظری زیارت، گردشگری مذهبی و گردشگری فرهنگی

گردشگری، پدیده ای است کهن که از دیرباز در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف، به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی و صنعتی کنونی خود رسیده است. این صنعت آمیزه ای از فعالیت های گوناگون از حمل ونقل تغذیه تا اقامت و مدیریت رویدادها است که در جهت خدمت رسانی به گردشگران، به صورت زنجیره ای به هم پیوسته ایفای نﻘش می کنند. همچنین یکی از مهم ترین صنایع درآمدزای حال حاضر دنیا محسوب می گردد که از قابلیت های آن می توان به عنوان یکی از راهکارهای اصلی و اساسی برای حل مشکلات ناشی از معضلات بیکاری و رکود اقتصادی در کشورهای مختلف استفاده نمود. موضوع سیاحت و جهانگردی در فرهنگ و تمدن اسلامی با اندیشه و باور مسلمین پیوندی محکم دارد. ازاین رو ضروری است اهمیت صنعت گردشگری مذهبی، در کنار انواع دیگر مانند گردشگری ورزشی، سلامت، بوم-گردشگری و ... در گستره فرهنگ اسلامی بررسی شود. با توجه به این مطلب در کشورهای اسلامی تمامی گردشگران ورودی به کشورها و بازدیدکنندگان به نوعی گردشگر مذهبی محسوب می شوند و می توان گفت این نوع گردشگر که زائر نامیده می شود، نوع غالب است. درنهایت راهکارها و تدابیر لازم از سوی کشورهای مسلمان و همچنین ایران به منظور بهره گیری از فرصت های گردشگری برای افزایش درآمدهای ناشی از صنعت جهانگردی مذهبی، به عنوان یکی از بهترین راه های خارج شدن از اقتصاد تک محصولی نفت بیان می شود. کشور ایران به دلیل برخورداری از تمدنی کهن و حضور پیروان ادیان مختلف دارای اماکن مذهبی بسیار متنوعی است و از منظر جاذبه های اکو توریسمی و تنوع یونسکو، ازنظر وجود آثار تاریخی و فرهنگی در میان ۱۰ کشور برتر دنیاست. بر این اساس یکی از شاخصه های مهم توریسم در ایران که سهم قابل توجهی از فعالیت های گردشگری را به خود اختصاص می دهد توریسم مذهبی یا همان زیارت است که به آن به عنوان گردشگری دین اشاره می شود. لذا در این مقاله سعی شده است ضمن تعریف صنایع گردشگری، نقاط تشابه و نیز تفاوت های انواع گردشگری در مقابل گردش زیارتی به اماکن متبرکه موردبررسی قرار گیرد.

مفاهیم، تشابهات و افتراق های نظری زیارت، گردشگری مذهبی و گردشگری فرهنگی Keywords:

زیارت , گردشگری , توریسم , مذهب