تحلیل مفهومی «پرسش از مراتب نظام هستی» در هستی شناسی صدرالمتالهین شیرازی و صدرالدین قونوی

فیلسوف آنگاه که به مطالعه هستی می ۤپردازد با پرسش از وحدت و کثرت هستی نیز روبه رو می شود، و آنگاه که کثرت را می ۤپذیرد، می کوشد تا پس از تعیین موضوع کثرت یعنی نشان دادن آنچه که متکثر است از مراتب و طبقات آن امور متکثر آگاه گشته و به تبیین و اثبات مراتب نظام هستی بپردازد. این پژوهش با تمرکز بر دو مساله بنیادین هستی شناسانه در اندیشه صدرالمتالهین شیرازی و صدرالدین قونوی نشان داده است که: صدرالمتالهین شیرازی بر اساس باور به اصالت وجود، پرسش از مراتب نظام هستی را به گونه ای تحلیل کرده که برآیند آن دو نوع مرتبه مندی حقیقی و مجازی برای نظام هستی است؛ در مقابل اما صدرالدین قونوی را می توان بر اساس تعریف و پاره ای از احکامی که برای اعیان ثابته برشمرده در فهرست باورمندان به اصالت ماهیت جای داد و گونه ای خاص از مرتبه مندی برای نظام هستی بر پایه اصالت ماهیت را به او مستند ساخت؛ اگر چه ملاحظه تمام احکامی که او برای اعیان ثابته بر شمرده، و نیز مشاهده جایگاه دقیق ایده اعیان ثابته در منظومه فکری او موجب می شود که پرسش از مراتب نظام هستی در اندیشه قونوی فارغ از مساله اصالت وجود و اصالت ماهیت تحلیل شود.

تحلیل مفهومی «پرسش از مراتب نظام هستی» در هستی شناسی صدرالمتالهین شیرازی و صدرالدین قونوی Keywords:

مراتب نظام هستی , ملاصدرا , قونوی , اصالت وجود , اصالت ماهیت , اعیان ثابته