معلمان برای کمک به
دانش آموزان جهت رشد اجتماعی و عاطفی بهترین موقعیت را دارند. معمولا معلمان طی یک دوره ی طولانی با
دانش آموزان در تعامل بوده به طوری که رفتار آنان را مشاهده می نمایند. لذا می توانند برنامه های هدایتی و راهنمایی را در مدرسه توسعه دهند، مشاهده و بررسی رفتار فراگیر اولین گام برای فعالیت راهنمایی و مشاوره است و این موقعیت برای معلمان بیش از هر فرد دیگری در مدرسه مهیاست. مشاوره موضوعی انسانی است و می تواند ارتباطات انسانی را تسهیل کند معلم به صورت آگاهانه و با استفاده از اصول و فنون مشاوره ای می تواند:
دانش آموزان خود را به خوبی بشناسد، با آن ها ارتباط سازنده و موثر برقرار کند، شناختی مقدماتی از مشکلات آنان به دست آورد و در مراحل بعدی آن ها را به متخصصان مربوطه ارجاع دهد. علاوه بر این ها، والدین را هدایت و راهنمایی کند و درنهایت برای ایجاد جو مطلوب در مدرسه بکوشد. معلم کلید حل مشکلات و مهم ترین متخصص در محیط مدرسه است. پشتیبانی و مشارکت معلم در هرنوع برنامه ای که به
دانش آموزان مربوط شود، حیاتی است. برنامه مشاوره مدرسه نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابر این لازم است، نقش و عمل معلم در برنامه مشاوره بررسی شود و با توجه به تفاوت های احتمالی این نقش در سطوح آموزشی مختلف و محیط های آموزشی متفاوت به رسمیت شناخته شود.