شبیه سازی رواناب سطحی شهری و اولویت بندی روش های توسعه کم اثر با استفاده از مدل SWMM (مطالعه موردی: شهر نیشابور)

اخیرا تغییر خصوصیات هیدرولوژیک و پاسخ حوضه شهری نسبت به بارش و سیلاب ها از نظر کمی و کیفی در زندگی بشر و منابع مشهودتر شده است. جلوگیری از اتلاف این هرزآب ها و به تبع آن جبران کمبود منابع آبی، گامی موثر در این خصوص است. در این مطالعه با شبیه سازی بارش-رواناب در SWMM، پاسخ هیدرولوژیکی حوضه آبریز شهری نیشابور به رواناب تولیدی با اعمال روش های توسعه کم اثر تحت شش سناریوی مختلف بررسی شد. اطلاعات هیدرومتری به صورت میدانی برداشت، و در نقطه خروجی به روش جسم شناور دبی متناظر پنج رخداد بارش محاسبه گردید. نتایج آنالیز حساسیت مدل نشان داد که درصد نواحی نفوذناپذیر موثرترین پارامتر بر دبی اوج رواناب است. ارزیابی آماره ها (نش-ساتکلیف، مجذور میانگین مربع خطا، درصدبایاس و ضریب تعیین) در مراحل واسنجی و صحت سنجی گواه برعملکرد خوب (دبی پیک و زمان دبی پیک) مدل بود. در مجموع ارزیابی پیاده سازی سناریو های: ماند بیولوژیکی، سنگ فرش نفوذپذیر، ترانشه نفوذ، جوی باغچه و تلفیق کلیه سناریوها موجب کاهش رواناب تولیدی به ترتیب به میزان ۵۱/۸ ، ۵۸/۹ ،۷۹/۱۵ ،۲۵/۱۰ و ۴۳/۴۵ درصد شد. درنهایت، در دوره بازگشت های ۲، ۵ و ۱۰ سال بهینه ترین عملکرد به ترتیب در سناریوهای تلفیق سناریوها، ترانشه نفوذ، جوی باغچه، سنگ فرش نفوذپذیر و ماند بیولوژیکی صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پیاده سازی راهکارهای توسعه کم اثر همراه با شبکه زهکش سنتی شهر در مدل SWMM تخمین خوبی را در جهت بررسی عملکرد و شیوه های اجرایی سناریوهای مختلف در اختیار متخصصین و مدیران شهری قرار می دهد.

Keywords:

آنالیز حساسیت , بارش-رواناب , حوضه آبریز شهری , LID